Οι "απαγορευμένες" φράσεις προς το παιδί

Παρακάτω ακολουθούν κάποιες φράσεις που διαλύουν την αυτοεκτίμηση ενός παιδιού και καλό είναι να αποφεύγονται.

 

«Είμαι απασχολημένος/η»

 

Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που θα είστε απασχολημένοι με κάτι και το παιδί σας θα ζητάει την προσοχή σας, όμως μην αγνοείτε τις ανάγκες του παιδιού και το κάνετε να νιώθει υποτιμημένο, διότι μια τέτοια συμπεριφορά θα το οδηγήσει να μην σας λέει τελικά κι άλλα σημαντικά πράγματα που θα θέλατε να γνωρίζετε ότι του συμβαίνουν.

 

Παρότι δεν προτείνει κανείς να τα παρατήσετε όλα και να ασχοληθείτε μόνο με το παιδί, μην του απαντήσετε «είμαι απασχολημένος/η τώρα». Αντ’ αυτού, πείτε στο παιδί ότι αμέσως μόλις τελειώσετε τη δουλειά σας, θα μπορέσετε να ασχοληθείτε μαζί του και να το βοηθήσετε σε ό,τι χρειάζεται.

 

«Γιατί το έκανες αυτό;»

 

Ανεξάρτητα από το πόσο μπερδεμένοι είστε, το να ζητάνε από το παιδί σας να αναλύσει τη συμπεριφορά του μειώνει την αυτοεκτίμησή του και το οδηγεί στην εσωστρέφεια. Αντί για αυτό, μπορείτε να ρωτήσετε το παιδί πώς ένιωσε και τι σκέφτηκε όταν πήρε την απόφαση να κάνει αυτό που έκανε. Ωστόσο, αποφύγετε να μαντεύετε τις απαντήσεις του, γιατί το παιδί μπορεί να σας πει «ναι» σε κάτι, μόνο και μόνο για να σας καθησυχάσει.

 

«Στο είχα πει!»

 

Παρά το γεγονός ότι πράγματι οι γονείς ξέρουν τις περισσότερες φορές ποιο είναι το καλύτερο για τα παιδιά τους, η υπενθύμιση των λαθών ενός παιδιού στέλνει το μήνυμα ότι εσείς έχετε πάντοτε δίκιο και το παιδί πάντοτε άδικο. Όταν, λοιπόν, το παιδί σας κάνει ένα λάθος, για το οποίο το είχατε προειδοποιήσει, δεν πρέπει να του λέτε «Στο είχα πει!», αλλά προσπαθήστε να βρείτε μαζί του λύσεις για ό,τι έγινε χωρίς να υποβαθμίζετε την αυτοπεποίθηση του και την ικανότητά του να παίρνει αποφάσεις για τον εαυτό του.

 

«Θα δεις τι θα γίνει, όταν γυρίσει ο μπαμπάς!»

 

Παρότι πολλές φορές το παιδί σας μπορεί να σας τρελαίνει με τα καμώματά του, να είστε πολλοί προσεκτικοί όταν παίζετε το παιχνίδι του καλού και του κακού με το σύντροφό σας, γιατί όχι μόνο κάνετε τον πατέρα του παιδιού να φαίνεται ο κακός, αλλά υποβαθμίζετε και τη δική σας δύναμη, δείχνοντας ότι εσείς δεν έχετε την εξουσία να πάρετε αποφάσεις και να το τιμωρήσετε, αν χρειαστεί.

 

Όταν εντοπίσετε ανάρμοστη συμπεριφορά, αντιμετωπίστε την άμεσα και αν δεν έχετε ακόμα αποφασίσει τι ακριβώς θα κάνετε για τη συμμόρφωση του παιδιού, πείτε του ότι θα αποφασίσετε ως γονείς για τις συνέπειες της πράξης του.

 

«Μην ανησυχείς, όλα θα πάνε καλά»

 

Είναι θεμιτό να θέλετε να απομακρύνετε από το παιδί σας όλους τους φόβους, αλλά αν αγνοείτε τα συναισθήματα του παιδιού, το άγχος του θα χειροτερέψει, αντί να αμβλυνθεί. Το παιδί θα αρχίσει να φοβάται περισσότερο γιατί θα προσπαθεί να καταπολεμήσει τον αρχικό του φόβο και παράλληλα θα φοβάται μήπως σας απογοητεύσει, αν κάτι δεν πάει όπως του λέτε ότι θα πάει. Μιλήστε με το παιδί για τα συναισθήματά του χωρίς να προσπαθείτε συνεχώς να ωραιοποιείτε τα πράγματα.

 

«Γιατί έτσι!»

 

Κανείς δεν αμφισβητεί την εξουσία που έχετε ως γονείς, εσείς αποφασίζετε για το παιδί σας μέχρι μια ηλικία, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι το παιδί δεν έχει δικαίωμα να αντιδράει. Όταν, λοιπόν, το κάνει, απαντήστε του σοβαρά και με επιχειρήματα για ποιο λόγο έχετε μια διαφορετική άποψη.

 

Στην ερώτηση «γιατί;» μην απαντάτε απλώς «γιατί έτσι!», διότι αυτό δεν είναι σοβαρή απάντηση. Αντίθετα, είναι μια φράση που μειώνει την αυτοεκτίμηση του παιδιού και το κάνει να πιστεύει ότι εκείνο δεν έχει καμιά άποψη και θέση στα πράγματα.

 

Μπορεί κάποια από τις παραπάνω φράσεις να σας ξεφύγει και να την ξεστομίσετε. Ακόμα και τότε, δεν έχετε χάσει το παιχνίδι. «Τα λόγια είναι πανίσχυρα, εκφράζοντας και νόημα και συναίσθημα. Ωστόσο, η προσεκτική επιλογή των φράσεων που χρησιμοποιείτε μιλώντας στο παιδί σας, θα το βοηθήσει να νιώθει ότι το αγαπάτε, ότι το σέβεστε κι ότι έχει αξία στη ζωή σας», λέει η Goldstein.

 

Έχοντας αυτήν τη συμπεριφορά απέναντι στο παιδί, θα το βοηθήσετε να αποκτήσει την αυτοεκτίμηση που πρέπει να έχει στη ζωή του.

9 βασικά χαρακτηριστικά του καλού γονιού

Το να είναι κανείς γονιός είναι από τις πιο δύσκολες εθελοντικές δουλειές. Είναι, όμως, και η πιο ανταποδοτική. Ως γονείς μπορεί να μην έχουμε πάντα τις σωστές απαντήσεις σε καθετί που προκύπτει, όμως υπάρχουν 9 βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν όλους τους «καλούς» γονείς.
Αγάπη και τρυφερότητα Η αγάπη μεταφράζεται με αμέτρητους τρόπους. Το να την δείχνουμε στα παιδιά μας, είτε με ένα απλό «σ'αγαπώ» είτε με μία τρυφερή αγκαλιά είναι το βασικό στοιχείο που μας κάνει καλούς γονιούς.

Να τα ακούμε Το να ακούμε τα παιδιά μας είναι ένα ακόμα σημαντικό χαρακτηριστικό του καλού γονιού. Ακόμα κι αν το παιδί είναι από αυτά που μιλούν ακατάπαυστα και ο χρόνος μας μαζί του τις καθημερινές είναι περιορισμένος, είναι σπουδαίο για αυτό να βρίσκουμε απερίσπαστο χρόνο μέσα στη μέρα για να ακούσουμε αυτά που έχει να μας πει. Για τους φίλους του, για τα χόμπι του, για τις ιδέες και τα όνειρά του ή για όλα αυτά που το απασχολούν. Να αφήνουμε τα παιδιά να μιλούν και εμείς απλά να ακούμε.

Να βάζουμε όρια Όταν μαθαίνουμε να γινόμαστε -καλοί- γονείς οφείλουμε κάποιες φορές να αναλαμβάνουμε τον ρόλο του «κακού» στα μάτια των παιδιών και να λέμε «όχι». Τα παιδιά έχουν ανάγκη από όρια και από το να γνωρίζουν πως περιμένουμε από αυτά να συμπεριφέρονται με συγκεκριμένο τρόπο σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Το να θέτουμε για παράδειγμα μία συγκεκριμένη ώρα επιστροφής στο σπίτι στο έφηβο παιδί μας, το να του αναθέτουμε ορισμένες «δουλειές» του σπιτιού, το να το μαθαίνουμε να είναι ευγενικό, είναι μαθήματα που θα φανούν πολύτιμα στο παιδί καθώς θα μεγαλώνει.

Θετική ενίσχυση Ο καλός γονιός δεν είναι ο γονιός που κριτικάρει διαρκώς το παιδί του. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να ακούν κάποιο σχόλιο από εμάς και όταν κάνουν κάτι σπουδαίο, όχι μόνο όταν κάνουν «λάθη». Αναγνωρίστε τους, λοιπόν, τις μικρές επιτυχίες τους μέσα στη μέρα λέγοντάς τους πού και πού ένα «μπράβο» ή πόσο ικανά είναι.

Συνέπεια Η συνέπεια είναι δύσκολη υπόθεση, όμως είναι απαραίτητο χαρακτηριστικό του καλού γονιού. Αν θέλετε το παιδί σας να κοιμάται στις 21.00, για να έχετε λίγο χρόνο μετά με τον σύντροφό σας, τότε θα πρέπει να καθιερώσετε αυτόν τον κανόνα και να είστε αμετακίνητοι. Το πιθανότερο είναι ότι το παιδί θα κάνει ό,τι μπορεί για να μείνει ξύπνιοι μέχρι όσο πιο αργά γίνεται. Μην κάνετε πίσω, όμως. Όταν το παιδί συνειδητοποιήσει ότι είστε κάθετοι στο θέμα της ώρας του ύπνου θα παρατήσει τα όπλα.

Συμμετέχετε ενεργά Δουλειά, σπίτι, οικογένεια, φίλοι και πολλές ακόμα υποχρεώσεις αναπόφευκτα καταλαμβάνουν τεράστιο μέρος του χρόνου σας. Αλλά το να φροντίζετε να συμμετέχετε ενεργά στις δραστηριότητες του παιδιού σας είναι σημαντικό στοιχείο του ρόλου σας ως καλός γονιός. Φροντίστε, λοιπόν, να το ρωτάτε τακτικά για όσα συμβαίνουν στο σχολείο και στην τάξη, προσφερθείτε να το βοηθάτε σε εργασίες και projects και προσπαθήστε να είστε εκεί σε σημαντικούς αγώνες ή σχολικές γιορτές.

Φυσικές συνέπειες Θυμάστε αυτό που είχατε μάθει στη φυσική, ότι κάθε δράση έχει αντίδραση; Ισχύει σε κάθε πτυχή της ζωής. Υπάρχουν, λοιπόν, κάποια πράγματα που το παιδί δεν πρόκειται να ακούσει. Οι γονείς μπορεί να προσφέρουν διαρκώς συμβουλές και προειδοποιήσεις, όμως πρέπει να περιμένουν ότι κάποιες φορές θα χρειαστεί να κάνουν πίσω και να αφήσουν τις φυσικές συνέπειες μιας κατάστασης να εξελιχθούν. Για παράδειγμα, κάποια στιγμή η μικρή τους κόρη μπορεί να αρχίσει να γίνεται αυταρχική με τους φίλους της και εκείνοι να σταματήσουν να θέλουν να παίζουν μαζί της. Την επόμενη φορά, όμως, που η μικρή θα γνωρίσει έναν νέο φίλο, θα έχει μάθει να μην είναι τόσο αυταρχική.

Ποιοτικός χρόνος Πέρα από το να βρίσκετε χρόνο για να ακούτε το παιδί, μέρος του να μαθαίνετε να είστε καλός γονιός είναι και το να βρίσκετε χρόνο για να δημιουργείτε όμορφες αναμνήσεις μαζί του. Απολαύστε, λοιπόν, μαζί μία βόλτα στην παραλία. Διαβάστε ένα ιδιαίτερο βιβλίο ή επισκεφθείτε ένα μουσείο για παιδιά. Οι ποιοτικός χρόνος δεν χρειάζεται να κοστίζει. Είναι χρόνος κατά τον οποίο σας δίνεται η ευκαιρία να συνδεθείτε με το παιδί σας.

Γίνετε πρότυπο Τα παιδιά χρειάζονται να έχουν σπουδαίους ανθρώπους για να θαυμάζουν. Αποτελέστε, λοιπόν, ένα θετικό παράδειγμα για τη ζωή του παιδιού σας, ακολουθώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής, κάνοντας έξυπνες επιλογές, ακολουθώντας τους κανόνες που θέλετε και τα παιδιά σας να ακολουθούν και ασκώντας θετική επιρροή.

Προσαρμογή στο παιδί Προσαρμόστε τον τρόπο που μεγαλώνετε το παιδί σας στο παιδί σας, στην ηλικία και στην ψυχοσύνθεσή του. Οι ειδικοί λένε πως η ίδια ορμή που κάνει το παιδί να λέει διαρκώς "όχι" στα τρία είναι και αυτή που θα το κινητοποιήσει να μάθει π.χ. να χρησιμοποιεί την τουαλέτα. Η ίδια ορμή που το κάνει στα 13 του να συμμετέχει ενεργά στο μάθημα του σχολείου, το κάνει να διαφωνεί μαζί σας στο οικογενειακό τραπέζι. Βοηθήστε το, λοιπόν, να μαθαίνει αλλά και να ανεξαρτητοποιείται ταυτόχρονα και πάντα σύμφωνα με τις δικές του, ατομικές δυνατότητες.

Ξέρεις ότι είσαι μαμά όταν...


ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
21 Σεπ 2012
Μόλις γίνετε μητέρες οι ζωές σας αλλάζουν με τρόπους που δεν περιμένατε ποτέ. Ορισμένες αλλαγές είναι καλές, άλλες λιγότερο. Είναι όμως όλες μέρος μια υπέροχης εμπειρίας.


Οι απαιτήσεις σας για την καθαριότητα θα πιάσουν πάτο

"Θα βρεθείτε ανάμεσα σε πολύ κόσμο, χωρίς να σας νοιάζει στο ελάχιστο το γεγονός ότι έχετε λεκέδες εμετού πάνω στα ρούχα σας”.
Chris

"Θα βγείτε για ποτό με τις φίλες σας και κάποια στιγμή, ψάχνοντας την τσάντα σας θα βρείτε παιχνίδια και μωρομάντιλα αντί για κραγιόν και eyeliner".
Janice

"Ένα τέταρτο στο μπάνιο και ένα γρήγορο ξύρισμα, θα σαν κάνουν να νιώθετε ότι μόλις βγήκατε από spa."
Stacie

"Μόλις το μωρό, σας γεμίσει εμετούς, αντί να τρέξετε στο νεροχύτη, απλώς θα στέκεστε εκεί και θα το αγκαλιάζετε μέχρι να σταματήσει".
Sophie
Θα αποκτήσετε παράξενες συνήθειες

"Πριν γεννηθεί το μωρό σας, οι φίλοι ίσως σας προειδοποίησαν ότι θα καταλήξετε να παίζετε με το καροτσάκι του σούπερ μάρκετ. Σκεφτήκατε τότε «Μα τι χαζό, δεν θα το έκανα αυτό». Εγγυημένα: Θα το κάνετε".
Kate

"Όταν θα ταΐζετε το παιδί σας με το κουτάλι, θα ανοίγετε κι εσείς το στόμα σας την ίδια στιγμή!"
Jo

"Η γιαγιά προθυμοποιείται να κρατήσει τα παιδιά για ένα βράδυ, ώστε να μπορέσετε να βγείτε έξω. Έπειτα συνειδητοποιείτε ότι προτιμάτε να το εκμεταλλευθείτε για να κοιμηθείτε νωρίς. Ύπνος, δοξασμένος ύπνος!"
Lucy

"Σας έχει κολλήσει από το πρωί μια μελωδία και την επαναλαμβάνετε συνεχώς από μέσα σας. Το απόγευμα αποδεικνύεται ότι ήταν το παιχνίδι-νανούρισμα της κούνιας"
Kaleda
Χάνεται το «ίου»

"Εσείς και ο σύντροφός σας μπορεί να αναλύσετε επί μακρόν το χρώμα και τη συχνότητα από τα κακάκια του μικρού σας".
Sonia

"Γεμίζετε με εμετούς και κακάκια την ίδια μέρα αλλά δεν σας νοιάζει καθόλου".
Cassie

"Ξαφνικά είναι αποδεκτό να μυρίζετε τον ποπό ενός άλλου (μικρότερου) ανθρώπου για να δείτε αν έχει γεμίσει την πάνα του".
Sam
Κάποιος άλλος σας νοιάζει περισσότερο από τον εαυτό σας

"Θα αρχίσετε να ακούτε στο όνομα «Μαμά!» και όχι στο πραγματικό σας όνομα".
Suraiya

"Όταν έχουν μείνει τέσσερα κομμάτια κέικ για πέντε άτομα, ανακοινώνετε ότι 'ποτέ δεν σας άρεσε το κέικ, ούτως ή άλλως' ".
Heather

"Όταν σκέφτεστε το διάλλειμα, σας φαίνονται αρκετά 10 λεπτά για να χαζέψετε ένα περιοδικό."
Tash

"Όταν πέφτετε για ύπνο περιορίζεστε σε μερικά εκατοστά στην άκρη του κρεβατιού, με ένα μικρό κομμάτι της κουβέρντας και ένα πόδι παιδιού για να σας κρατά ζεστούς. Ωστόσο εξακολουθείτε να κοιμάστε μια χαρά".

Συμπεριφορές παιδιών και γενικεύσεις


Θεωρία και μοναδικότητα


Συχνά, συναντάω  γονείς που τους απασχολεί μια συγκεκριμένη προβληματική συμπεριφορά του παιδιού τους και επηζητούν απαντήσεις στο πώς να χειριστούν την κατάσταση. "Δεν ξέρω" τους απαντάω, και το εννοώ, όσο παράλογο ή ακραίο κι αν σας ακούγετε. Δεν είναι πως δεν θέλω να βοηθήσω ή πως δεν ξέρω τον τρόπο, το κάθε παιδί όμως είναι μοναδικό, και μοναδική θα πρέπει να είναι και η διαχείριση της προβληματικής του συμπεριφοράς. 
Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει καμιά θεωρία, τεχνική ή συμβουλή που θα μπορούσε να εφαρμοστεί με την ίδια επιτυχία σε όλα τα παιδιά του κόσμου. Το κάθε παιδάκι έχει την δική του προσωπικότητα και ιδιοσυγρασία, τις δικές του εμπειρίες και βιώματα, μεγαλώνει σε μια οικογένεια που διέπεται από συγκεκριμένες αρχές και αξίες, κοινωνικοποιείται και εξελίσσεται μέσα σε μια ιδιαίτερη δομή και κυρίως, διαφέρει από όλα τα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας του - Γιατί;  
Γιατί καθένα τους είναι ξεχωρίστο και μοναδικό. 
Πως να απαντήσω λοιπόν; Με γενικεύσεις; 

Μα εκεί συναντάμε συνήθως τα μεγαλύτερα λάθη ή τις πιο αναποτελεσματικές επεμβάσεις. Αν δεν γνωρίσεις το παιδί, δεν μελετήσεις τις συνθήκες μέσα στις οποίες μεγαλώνει, δεν σκαλίσεις τον ψυχισμό του και δεν επεξεργαστείς τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος του, τότε πως είναι δυνατόν να βοηθήσεις "αποτελεσματικά";


Δεν λέω πως κακός κάνετε και ψάχνετε απαντήσεις στα καθημερινά προβλήματα που συναντάτε μεγαλώντας τα παιδιά σας. Λέω απλά πως, θα πρέπει με κριτική σκέψη να επεξεργάζεστε όσα γράφονται και ακούγονται από τα μεσα μαζικής ενημέρωσης και τον τύπο σχετικά με την υγιή ανάπτυξη του παιδιού σας και την αντιμετώπιση των προβληματικών του συμπεριφορών. Αφουγγραστείτε τις ανάγκες  και τις σκέψεις του δικού σας παιδιού πριν υοθετήσετε την συμβουλή - συνταγή επιτυχίας που σας πρότείνει ο φίλος, γνωστός, δημοσιογράφος, συγγραφέας. Εσείς και μόνο εσείς μπορείτε να βρείτε τα βαθύτερα αίτια που πυροδοτούν την αντίδραση του παιδιού σας - τότε και μόνο τότε μπορεί να γίνει ουσιαστική παρέμβαση και να έχουμε το θεμιττό για όλους αποτέλεσμα. Διαφορετικά, κανένας ψυχολόγος και καμιά θεωρία δεν μπορεί να απαντήσει στα ερωτήματα σας χωρίς να μελετήσει "τον χάρτη" της ζωής του παιδιού σας

Εσύ και ο ψυχικός κόσμος των παιδιών σου

Δεν είναι εύκολο να μεγαλώνεις παιδιά....




Να είσαι πάντα εκεί όταν σε χρειάζονται...

Να μπορείς να καλύπτεις τις ανάγκες τους....

Να ικανοποιείς κάποιες τους επιθυμίες...

Να τα προφυλάσεις...

Να τους προσφέρεις....

Να τους μάθεις καινούργια πράγματα...

Να είσαι ένα υγιές πρότυπο προς μίμηση...

Να τα καθοδηγείς...

Να τους συμπαραστέκεσαι...

Να τα στηρίζεις...

Να τους χαμογελάς ακόμα κι όταν όλα γύρω σου καταρρέουν και δεν έχεις από που να πιαστείς!



Αυτό το τελευταίο, είναι και το πιο δύσκολο. Καλείσαι να εγκαταλείψεις όλες εκείνες τις δυσλειτουργικές συμπεριφορές (γκρίνια, ηττοπάθεια, ανασφάλειες, φόβους, απεσιοδοξία) που συνήθιζες να υιοθετείς κάθε φορά που τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά στην ζωή σου, και να τις αντικαταστήσεις με συμπεριφορές που εστιάζουν στην αισιοδοξία, το χαμόγελο και την θετική σκέψη.

Ωστόσο είναι γεγονός!

Όταν εμείς οι ίδιοι τείνουμε να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα και τις δυσκολίες μας με χιούμορ και δύναμη, τα παιδιά μας μπορούν πολύ πιο εύκολα να προσαρμοστούν, να αποδεχθούν, να αντιμετωπίσουν και να ξεπεράσουν καταστάσεις και αλλαγές, που κάτω από άλλες συνθήκες, θα τους προκαλούσαν έντονο στρες και ανασφάλεια. Με άλλα λόγια, τα παιδιά βλέπουν τον κόσμο και τον ερμηνεύουν σύμφωνα με τις δικές μας αντιδράσεις. Αν εμείς στεκόμαστε στο ύψος των περιστάσεων, αντιμετωπίζουμε τις όποιες αναποδιές και δυσκολίες με ηρεμία και σύνεση, εστιάζουμε στην λύση και την σωστή διαχείριση και όχι στην απελπισία και στην γκρίνια, χαμογελάμε και είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον, δίνουμε ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα ζωής στα παιδιά μας.

Θυμάμαι με πόση χαρά περιέγραφε ο γιος μου στον πατέρα του, την περιπέτεια μας μέχρι να φτάσουμε τις προάλλες στην προπόνηση του. Η αλήθεια είναι πως δεν μου άρεσε καθόλου που μέχρι να φτάσουμε είχαμε γίνει λούτσα, ωστόσο ωραιοποιώντας του την κατάσταση και αντιμετωπίζοντας την αργοπορία του λεωφορείου και την βροχή ως κάτι απόλυτα φυσιολογικό, για εκείνον ήταν μια μικρή περιπέτεια που τον ευχαρίστησε και τον έκανε να γελάσει. Κάθε φορά που τα πράγματα πάνε στραβά, που κάτι με πληγώνει ή με στεναχωρεί, που χρειάζεται να περιμένω ή να υπομείνω κάτι, σκέφτομαι πως δεν έχω το δικαίωμα να μαυρίσω την ψυχή των παιδιών μου. Μπορεί να είμαι πάντα ειλικρινείς μαζί τους (και αυτό συμβουλεύω κι εσάς να κάνετε) δεν σταματάω όμως ποτέ να τους δίνω δύναμη και να τους μαθαίνω να διαχειρίζονται τα προβλήματα με δύναμη, χαμόγελο, αισιοδοξία, θάρρος, πίστη, θετική σκέψη και πάνω απ' όλα με ψυχή και αγάπη! "Όλα θα πάνε καλά" τους λέω και ξέρω πως με πιστεύουν... Γιατί δεν μένω ποτέ στα λόγια...

Πώς το «εκεί και τότε» επηρεάζει το «εδώ και τώρα»;

Τα σημερινά ευρήματα ερευνών από διάφορους επιστημονικούς κλάδους αλλά και η κλινική δουλειά τείνουν να μας αποκαλύπτουν ότι οι εμπειρίες και «εναπομείναντα» θέματα του παρελθόντος μας επηρεάζουν τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους.
Στην περίπτωση που γίνουμε γονείς επηρεάζουν ασφαλώς και τον τρόπο που ανατρέφουμε τα παιδιά μας. Εμπειρίες, επώδυνες ή όχι, που δεν έχουμε επεξεργασθεί ικανοποιητικά μπορεί να μας αφήσουν με «άλυτα θέματα» που επιδρούν στο πώς αντιδρούμε στις συναισθηματικές συνδιαλλαγές με τα παιδιά μας.
Τα «άλυτα» αυτά θέματά μας έρχονται στην επιφάνεια σχετικά εύκολα και συνήθως ανεξέλεγκτα στη γονεϊκή σχέση.
Όταν αυτό συμβαίνει τότε οι αντιδράσεις μας προς αυτά είναι συναισθηματικά έντονες, με παρορμητικές συμπεριφορές, σωματικά αισθήματα και διαστρέβλωση της αντίληψής μας. Τέτοιου είδους αντιδράσεις μας εμποδίζουν να παραμείνουμε ψύχραιμοι, ευέλικτοι, σκεπτόμενοι και ανοικτοί στη συνδιαλλαγή με τα παιδιά μας.

Είναι οι φορές που νοιώθουμε ότι «κάπου μας ξέφυγε» και αντί για τους γονείς που θα θέλαμε να είμαστε μοιάζει να γινόμαστε οι γονείς που μισούμε να είμαστε. Οι επακόλουθες ενοχές μας εμπλέκουν σε φαύλους κύκλους αντιδράσεων που απλώς χειροτερεύουν τα πράγματα.
          Ζητήματα του παρελθόντος μας, που για πολλά δεν έχουμε συνείδηση της ύπαρξής τους, μέχρι να δουλέψουμε ψυχοθεραπευτικά με τον εαυτό μας, επιδρούν στην τρέχουσα πραγματικότητα των σχέσεών μας με τα παιδιά μας.

Ο καθένας από μας έρχεται να παίξει το ρόλο του γονιού εφοδιασμένος με έναν εαυτό που διαμορφώθηκε στο πέρασμα του χρόνου από την έκφραση των γονιδίων του και τα βιώματά του.

Όλοι μας έχουμε θέματα από το παρελθόν μας, δύσκολα ή λιγότερο δύσκολα, που προέρχονται από επανειλημμένες εμπειρίες νωρίς στη ζωή μας, εμπειρίες που ήταν συναισθηματικά πολύ σημαντικές για μας και που, αν δεν τις επεξεργασθούμε με έναν συνθετικό νοητικά και συναισθηματικά τρόπο, έρχονται και ξανάρχονται επηρεάζοντας αρνητικά τις σχέσεις μας στο παρόν.

Έγραφα το άρθρο αυτό όταν μια νεαρή μητέρα ενός κοριτσιού 2,5 ετών, θεραπευόμενή μου, έφερε στη θεραπεία της ένα τέτοιο θέμα που σας το αναφέρω με την άδειά της.
«Δεν ξέρεις τι μου έκανε χθες η κόρη μου. Με έβγαλε από τα ρούχα μου. Και δεν είναι μόνο χθες. Τελευταία είναι όλο ‘θέλω’ και ‘δεν θέλω’. Με κάνει έξαλλη. Δεν μπορώ να την οριοθετήσω. Χθες από τα νεύρα μου άρχισα να δίνω σφαλιάρες στον εαυτό μου.»
Όταν ηρέμησε κάπως και αρχίσαμε να βλέπουμε το θέμα από κοντά αυτό που προέκυψε ήταν ότι η μικρή και οριοθετημένη είναι για την ηλικία της και η μητέρα την οριοθετεί. Όπως όλα τα παιδιά στην ηλικία αυτή ανακαλύπτει τη διαφορετικότητά της,

τις ανάγκες και επιθυμίες της. Στην αρχή, πολύ φυσιολογικά, χρησιμοποιεί «υπερβολικά», για τους ενήλικες, το «θέλω» και «δεν θέλω».
Η μητέρα για κάποιον ανεξήγητο λόγο ενώ λογικά καταλάβαινε την ώρα του επεισοδίου ότι η έκφραση των «θέλω» της μικρής είναι βοηθητική για το μεγάλωμά της, συναισθηματικά λειτουργούσε παρορμητικά, έντονα, και με διαστρεβλωμένη αντίληψη του όλου θέματος.
Όταν πρότεινα να αφήσουμε τη μικρή και να επικεντρωθούμε στην ίδια, πολύ γρήγορα αντιλήφθηκε ότι η κόρη της έκανε κάτι (ζητούσε τις επιθυμίες της) που η ίδια δεν έμαθε να κάνει ούτε ως παιδί, που ήταν υπάκουη, ούτε και ως ενήλικη παρόλο που έχει πολλές τέτοιες ανάγκες και επιθυμίες. Μέσα της τα «θέλω» και «δεν θέλω» μοιάζουν ανεπίτρεπτα.
Βλέπουμε λοιπόν ότι θέματα από την ιστορία της μητέρας που εμπλέκουν το δικό της μεγάλωμα και τα νοητικά σχήματα που ανέπτυξε και διατηρεί (δεν επιτρέπεται να ζητάμε τις ανάγκες μας) υπεισέρχονται στις αντιδράσεις της προς τις καθ’ όλα φυσιολογικές συμπεριφορές της κόρης της.
Καταλήξαμε για μια ακόμη φορά στη διαπίστωση ότι περισσότερα έχουμε να διδαχθούμε από τα παιδιά μας παρά να τους διδάξουμε.
Στο παραπάνω παράδειγμα μοιάζει το «εκεί και τότε» να επηρεάζει το «εδώ και τώρα», το παρελθόν να στοιχειώνει το παρόν και το μέλλον.
Οι μελέτες για τη μνήμη μας εφοδιάζουν με αρκετά στοιχεία που βοηθούν στην κατανόηση του πώς μένουμε με άλυτα θέματα, γιατί δεν έχουμε πολλές φορές συνείδηση τέτοιων θεμάτων, και πώς αυτά επηρεάζουν την τρέχουσα ζωή μας.
Η μελέτη της μνήμης, ερευνητικά και κλινικά, υποστηρίζει την ύπαρξη πολλαπλών συστημάτων μνήμης.

Από την αρχή της ζωής μας στη μήτρα οι εγκέφαλοί μας είναι ικανοί να ανταποκρίνονται στην εμπειρία αλλάζοντας τις συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων. Αυτές οι συνδέσεις διαμορφώνουν την ιδιαίτερη δομή κάθε εγκεφάλου και πιστεύεται ότι είναι ο τρόπος που ο εγκέφαλος θυμάται τις εμπειρίες. Η εγκεφαλική δομή διαμορφώνει την εγκεφαλική λειτουργία που με τη σειρά της δημιουργεί τον «νου» και την «ψυχή».

Οι δύο τρόποι που γίνονται αυτές οι συνδέσεις είναι οι δύο τύποι μνήμης, η άδηλη (implicit) και έκδηλη (explicit).

Η άδηλη μνήμη έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία συγκεκριμένων νευρωνικών κυκλωμάτων που είναι υπεύθυνα για την εκδήλωση συναισθημάτων, συμπεριφορών, αντίληψης και πιθανόν σωματικών αισθήσεων. Είναι μη λεκτική, υπάρχει κατά τη γέννησή μας και συνεχίζει να λειτουργεί σ’ όλη μας τη ζωή.

Ο εγκέφαλός μας μπορεί να κωδικοποιεί άδηλες μνήμες χωρίς να περάσει από το συνειδητό.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της είναι αυτό που καλούμε νοητικά μοντέλα. Μέσα από τα μοντέλα αυτά ο νους μας δημιουργεί γενικεύσεις επαναλαμβανόμενων εμπειριών.

Για παράδειγμα, ένα μωρό που νοιώθει ήρεμο και παρηγορημένο όταν η μητέρα του ή ο πατέρας του ανταποκρίνεται στην ανησυχία του, θα γενικεύσει την εμπειρία έτσι, ώστε η παρουσία της μητέρας / του πατέρα να του δίνει μία αίσθηση ασφάλειας και ευεξίας.

Όταν θα είναι ανήσυχο αργότερα, το νοητικό μοντέλο της σχέσης του με τη μητέρα / τον πατέρα θα ενεργοποιείται και θα το κάνει να τους αναζητά για να ηρεμήσει. Αυτή είναι η λεγόμενη προσκόλληση / πρόσδεση.

Με τις επαναλαμβανόμενες εμπειρίες με τα σημαντικά μας πρόσωπα προσκόλλησης, ο νους μας δημιουργεί μοντέλα που επηρεάζουν το πώς βλέπουμε εμάς και τους άλλους.
Στο παραπάνω παράδειγμα το μωρό βλέπει τους γονείς ως ασφαλείς και ανταποκρινόμενους και τον εαυτό του να μπορεί να επηρεάζει το περιβάλλον του και να ικανοποιεί τις ανάγκες του.
Το πώς προσαρμοζόμαστε στις πρώιμες προσκολλήσεις μας στην οικογένεια επηρεάζει τις μετέπειτα σχέσεις μας έξω απ’ αυτήν.

Το ενδιαφέρον με την άδηλη μνήμη είναι ότι δεν έχουμε αίσθηση ανάμνησης. Δεν καταλαβαίνουμε ότι μια εσωτερική εμπειρία έρχεται από το παρελθόν.
Έτσι, συναισθήματα, συμπεριφορές, σωματικά αισθήματα, αντιλήψεις και συγκεκριμένα ασύνειδα νοητικά μοντέλα επηρεάζουν την τωρινή μας κατάστασή . Όταν π.χ. αντιδρούμε υπερβολικά σε κάτι, όταν κάποιος νοιώθουμε να πατάει το «κουμπί» μας, το πιθανότερο είναι η άδηλη μνήμη προσωπικών μας εμπειριών να είναι παρούσα.

Μετά τα πρώτα μας γενέθλια η ανάπτυξη των ιππόκαμπων, εγκεφαλικών δομών του μεταιχμιακού συστήματος, εγκαθιστά ένα νέο κύκλωμα που καθιστά δυνατή την έκδηλη μνήμη.
Υπάρχουν δύο μέρη της έκδηλης μνήμης, η «σημαντική» που είναι διαθέσιμη περίπου στην ηλικία των 1,5 ετών και η «αυτοβιογραφική» που αρχίζει να αναπτύσσεται μετά τα δεύτερά μας γενέθλια.
Η περίοδος πριν την αυτοβιογραφική μνήμη είναι η μια περίοδος παιδικής αμνησίας, ένα φαινόμενο εξελικτικά καθολικό σε όλους τους πολιτισμούς. Δεν έχει να κάνει με τραύμα αλλά με την μη ανάπτυξη συγκεκριμένων δομών του εγκεφάλου.

Σε αντίθεση με την άδηλη, στη έκδηλη μνήμη έχουμε αίσθηση ανάμνησης και χρειάζεται συνειδητή προσοχή για τη διαδικασία κωδικοποίησης.
Η αυτοβιογραφική μνήμη εμπλέκει το χρόνο και την αίσθηση του εαυτού. Για να υπάρξει χρειάζεται να αναπτυχθεί ο προμετωπιαίος φλοιός που είναι σημαντικός για την αυτοαντίληψη και τη ρύθμιση των συναισθημάτων.
Γνωρίζοντας τώρα για τα πολλαπλά συστήματα μνήμης που διαθέτουμε ως όντα και ιδίως για την άδηλη μνήμη και την κατασκευή νοητικών μοντέλων είναι περισσότερο κατανοητό το πώς εμπειρίες του παρελθόντος μας για τις οποίες έχουμε ή όχι ανάμνηση επηρεάζουν το παρόν των γονεϊκών μας σχέσεων.
Συχνά προσπαθούμε να ελέγξουμε τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά των παιδιών μας όταν στην πραγματικότητα είναι πρωτίστως οι δικές μας εμπειρίες και νοητικά σχήματα που πυροδοτούν τα συναισθήματά μας για τη δική τους συμπεριφορά.
Η επεξεργασία θεμάτων από το παρελθόν μας βοηθά να εντάξουμε άδηλες μνήμες σε έκδηλες αφηγήσεις στο συνειδητό και να αναθεωρήσουμε μη βοηθητικά νοητικά μοντέλα που είχαμε αναπτύξει σε συγκεκριμένο χρόνο και συνθήκες.

Όταν ως γονείς αδυνατούμε να πάρουμε την ευθύνη επεξεργασίας δικών μας θεμάτων, στερούμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας από μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για προσωπική και οικογενειακή ανέλιξη.
Έχοντας άγνοια για την προέλευση των σκέψεων, συμπεριφορών και των συναισθημάτων μας καταδικαζόμαστε πολλές φορές να επαναλαμβάνουμε σταθερά σχήματα συμπεριφορών για τα οποία δεν είμαστε υπερήφανοι και τα οποία δεν βοηθούν στο μεγάλωμα των παιδιών μας αλλά και του εαυτού μας.
Εστιάζοντας μέσα μας όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε κάτι έξω μας είναι πολλές φορές ο καταλληλότερος τρόπος για να αντιδράσουμε ευέλικτα και να δημιουργήσουμε περισσότερες επιλογές λύσεων.
Μεγαλώνοντας το παιδί μέσα μας και συνθέτοντας με νόημα την προσωπική μας ιστορία είναι ότι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε για το μεγάλωμα βιοψυχοκοινωνικά υγιών παιδιών.

Παιδια με αυτοπεποιθηση


Πενήντα πρακτικές ιδέες για να βοηθήσουμε τα παιδιά, μέσα από την καθημερινότητα, να σέβονται τον εαυτό τους, να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις της ζωής και να στηρίζονται στις δυνάμεις τους.

1. Ενθαρρύνω τα παιδιά να κοιτούν τους ανθρώπους στα μάτια
2. Προσθέτω το όνομα κάθε παιδιού στο κουδούνι και στο γραμματοκιβώτιο του σπιτιού
3. Επιτρέπω στα παιδιά να φοβούνται
4. Βάζω ένα ενθαρρυντικό σημείωμα ή μια αστεία φατσούλα μέσα στη θήκη με τα μολύβια τους
5. Δείχνω στο σύντροφό μου τρυφερότητα μπροστά στα παιδιά
6. Όταν υπάρξει ευκαιρία, τους μιλάω για την σκληρή πλευρά της ζωής
7. Όταν θέλουν να καλέσουν κόσμο, τους αναθέτω καθήκοντα, αφήνοντάς τα να τα διεκπεραιώσουν με το δικό τους τρόπο
8. Αφιερώνω χρόνο για προσωπική επαφή με κάθε παιδί χωριστά
9. Σέβομαι τα προσωπικά τους αντικείμενα και τους ζητώ να σέβονται τα δικά μου
10. Φροντίζω να έχει το παιδί το δικό του ξυπνητήρι και να το χρησιμοποιεί καθημερινά
11. Αγκαλιάζω τρυφερά τα παιδιά μου κάθε μέρα
12. Όταν πρόκειται να ταξιδέψουμε, ενθαρρύνω κάθε παιδί να φτιάξει τη βαλίτσα του
13. Τους μαθαίνω να ράβουν κουμπιά
14. Τους χαρίζω ένα ημερολόγιο και ένα κουτί που κλειδώνει για να γράφουν τα μυστικά τους και να φυλάνε τους «θησαυρούς» τους
15. Μαθαίνω στο παιδί πώς θα πρέπει να αντιδράσει αν χαθεί μέσα στο πλήθος
16. Φροντίζω να έχει πάνω του μια κάρτα με τα προσωπικά του στοιχεία για να τη χρησιμοποιήσει σε περίπτωση που χρειαστεί βοήθεια
17. Ζητάω συγγνώμη όταν έχω άδικο
18. Όταν χρειάζεται να γίνουν περικοπές στον προϋπολογισμό της οικογένειας, δίνω στα παιδιά τα δυνατότητα να επιλέξουν ποια έξοδά τους θα μειώσουν
19. Τους μαθαίνω να μετράνε και να υπολογίζουν τα ρέστα
20. Αφήνω κάθε παιδί να πληρώσει και να βγάλει το εισιτήριό του όταν πάμε σε μια παράσταση παρέα
21. Τα παίρνω καμιά φορά μαζί μου στη δουλειά για να γνωρίσουν το χώρο εργασίας και τους συναδέλφους μου
22. Ενθαρρύνω την κίνηση και τη φυσική δραστηριότητα για όλη την οικογένεια
23. Κρατάω ανοιχτές τις γραμμές επικοινωνίας, ό,τι κι αν συμβαίνει
24. Αφήνω το παιδί να διαλέξει τα ρούχα που θα φορέσει
25. Όταν έχει ξαστεριά μετράμε μαζί τ΄ αστέρια κι αν δούμε πεφταστέρι κάνουμε μια κοινή ευχή!
26. Απολαμβάνουμε παρέα ένα ηλιοβασίλεμα, μια όμορφη θέα, ένα ωραίο τοπίο
27. Πάμε όλοι μαζί ένα θερινό σινεμά για να δούμε το «Τραγουδώντας στη βροχή» ή κάποια άλλη κοσμαγάπητη ταινία που προβάλλει την ομορφιά της ζωής
28. Μαθαίνω και αφήνω τα παιδιά να βγάλουν φωτογραφίες και να τραβήξουν βίντεο από τη ζωή της οικογένειας
29. Αποφεύγω με κάθε τρόπο τις συγκρίσεις ανάμεσα στα αδέλφια και στα άλλα παιδιά της ηλικίας τους
30. Όταν η συμπεριφορά τους με πληγώνει, τους μιλάω για το πώς νιώθω χωρίς να τα μειώνω και να τα κατηγορώ
31. Δέχομαι, αν υπάρχουν, ελαφρυντικά για κάτι στραβό που έγινε
32 Ενθαρρύνω τα παιδιά να αναγνωρίσουν και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους
33. Τους επιτρέπω και τους μαθαίνω να λένε «όχι» όταν νιώθουν άβολα με κάτι που τους ζητούν οι άλλοι
34. Όταν χαίρονται για μια επιτυχία, πανηγυρίζω μαζί τους κι εγώ!
35. Τα βοηθάω να εκφράσουν με υγιή τρόπο το θυμό τους
36. Μαθαίνω στα παιδιά την αξία της ευγνωμοσύνης
37. Τους επιτρέπω να κάνουν λάθη, έτσι μαθαίνουν!
38. Δίνω στην ευκαιρία σε κάθε παιδί να μου πάρει κάποιο δώρο
39. Θυμάμαι τα ονόματα των φίλων τους και ενδιαφέρομαι γι ΄αυτούς και τις οικογένειές τους
40. Αφήνω στα παιδιά την πρωτοβουλία να διαλέξουν το δώρο του φίλου τους
41. Υποστηρίζω τη συμμετοχή τους σε διάφορες ελεύθερες δραστηριότητες του σχολείου
42. Επιδοκιμάζω όχι μόνο την πρόοδο αλλά και την προσπάθεια που καταβάλουν
43. Ενθαρρύνω και καλλιεργώ την επιμέλεια και την έμφαση στην ποιότητα, δεν δέχομαι την προχειρότητα και την τεμπελιά!
44. Όταν το παιδί έχει κλειστή την πόρτα του δωματίου του, τη χτυπάω για να του μιλήσω
45. Δημιουργώ και συντηρώ με δημιουργικό τρόπο οικογενειακές παραδόσεις
46. Καλλιεργώ τις δικές μου φιλίες και αφιερώνω χρόνο για μένα κάνοντας μια αγαπημένη δραστηριότητα χωρίς τα παιδιά
47. Ζητάω από άλλους ενήλικες συναισθηματική υποστήριξη όταν τη χρειάζομαι
48. Εχω επίγνωση της επιρροής που ασκώ στα παιδιά μου πρώτα μέσα από τη συμπεριφορά μου σε όλα τα επίπεδα και μετά μέσα από τα λόγια μου
49. Επιτρέπω στον εαυτό μου να κάνει λάθη!
50. Αποδέχομαι, τέλος, – ότι σαν γονιός έχω τα όριά μου!

Η αγάπη σας το μαθαίνει να αγαπάει

Αγαπάτε το παιδί σας επειδή, απλά, δεν μπορείτε να κάνετε αλλιώς! Έχετε σκεφτεί, όμως, ότι η αγάπη σας θα διαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο το παιδί θα αισθάνεται και θα ερωτεύεται στη ζωή του

Η ικανότητα να αγαπάμε είναι ένα από τα δώρα που μας έδωσε η φύση. Αλλά ο τρόπος που αγαπάμε έχει να κάνει περισσότερο με τη χημεία παρά με την τύχη. Και ο τρόπος που αγαπάτε το παιδί σας πρόκειται να επηρεάσει τη μελλοντική ερωτική του ζωή, την αυτοπεποίθηση, τη δημοτικότητα και την ευτυχία του. Πολλές επιστημονικές έρευνες έχουν επιβεβαιώσει ότι ο τρόπος με τον οποίο το παιδί θα εκφράσει τα συναισθήματά του όταν πια ενηλικιωθεί εξαρτάται απόλυτα από τον τρόπο που του δείχνετε την αγάπη σας τώρα που είναι ακόμα μικρό. Ο λόγος είναι ότι η ισχυρή συναισθηματική σχέση που δημιουργείται ανάμεσα στο γονιό και στο παιδί επηρεάζει θετικά και καθοριστικά τη δομή του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου του, προκαλώντας μια σειρά από χημικές ενώσεις που διαμορφώνουν την έννοια της αγάπης. Αυτή η συναισθηματική σχέση –υποστηρίζουν οι επιστήμονες– ενεργοποιεί την παραγωγή κάποιων χημικών ουσιών στον εγκέφαλο, όπως είναι η ωκυτοκίνη, που μας κάνουν να αισθανόμαστε ότι όλα είναι όμορφα στη ζωή μας και μπορούν να μειώσουν τα αρνητικά συναισθήματα, όπως η μοναξιά, η απομόνωση και η ανησυχία. Το χαρακτηριστικό αυτών των ουσιών είναι ότι, όταν παράγονται συχνά, τότε σιγά σιγά συμβάλλουν στη διαμόρφωση κάποιων χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς μας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όσο περισσότερο το παιδί απολαμβάνει αυτή την ευχάριστη χημική κατάσταση στον εγκέφαλό του μέσω της αγάπης που του δίνετε, τόσο πιθανότερο είναι ότι αυτή η αίσθηση θα γίνει γνώρισμα του χαρακτήρα του, γιατί ο εγκέφαλός του θα «συνηθίσει» τις συγκεκριμένες χημικές ουσίες. Έτσι, το παιδί σας θα είναι ήρεμο, θα έχει εσωτερική γαλήνη και πιθανότατα θα είναι δημοφιλές. Έρευνες έχουν δείξει ότι όλα τα θηλαστικά προτιμούν να περνούν το χρόνο τους με αυτούς που προκαλούν την ενεργοποίηση της ωκυτοκίνης στον εγκέφαλό τους. Θέλουμε, δηλαδή, να είμαστε κοντά στους ανθρώπους που μας κάνουν να νιώθουμε ασφαλείς και μας απελευθερώνουν από το άγχος. Επιπλέον, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι η ψυχική δύναμη του καθενός μας ενεργοποιείται από τις ίδιες χημικές ουσίες.

Αγάπα με αν μπορείς
Όλοι οι γονείς αγαπούν τα παιδιά τους. Γιατί τότε δεν γίνονται όλα τα παιδιά ευτυχισμένα; Επειδή, για να ενεργοποιηθούν οι επιθυμητές χημικές ενώσεις, πρέπει και ο τρόπος με τον οποίο εκφράζετε την αγάπη σας να είναι ο κατάλληλος. Μερικοί από τους τρόπους μπορείτε να εκφράσετε τα συναισθήματά σας «χτίζοντας» παράλληλα ένα παιδί που μπορεί να αγαπάει αληθινά είναι:

Δείχνοντας έμπρακτα στοργή: Αν θέλετε να δημιουργήσετε μια σχέση με το παιδί σας που θα ενεργοποιεί τις σωστές χημικές ενώσεις στον εγκέφαλό του, τότε το κλειδί είναι η ήρεμη και χαλαρή επαφή μαζί του. Η ωκυτοκίνη που απελευθερώνεται από την επαφή σας ενδυναμώνει το συναισθηματικό σας δέσιμο. Η άποψη ότι ένα παιδί είναι «πολύ μεγάλο για αγκαλιές» είναι λανθασμένη. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να ενισχύσετε τη σχέση που έχετε με το παιδί σας. Από τις πρώτες κιόλας μέρες της ζωής του μπορείτε, για παράδειγμα, να γραφτείτε σ’ ένα μάθημα μασάζ για μωρά, που θα σας βοηθήσει να δεθείτε περισσότερο. Αν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο, μπορείτε να καθίσετε στον καναπέ και να του διαβάσετε ένα βιβλίο ή να δείτε αγκαλιά μια παιδική ταινία.

Συζητώντας: Ακόμα κι αν είναι βρέφος, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του χρησιμοποιώντας τις εκφράσεις του προσώπου σας, διάφορους ήχους και χειρονομίες. Ο εγκέφαλος των μωρών είναι έτοιμος για επικοινωνία από την πρώτη μέρα της γέννησής τους. Την περίοδο αυτή οι συζητήσεις πρόσωπο με πρόσωπο θα ενεργοποιήσουν τον εγκέφαλό του και τις αισθήσεις του: οπτική επαφή, ακοή, αφή (όταν του κρατάμε το δαχτυλάκι), οσμή (όταν σας μυρίζει), γεύση (όταν παράλληλα με τις κουβεντούλες που του λέτε το ταΐζετε). Βεβαιωθείτε ότι αφήνετε στο μωρό σας τον απαιτούμενο χρόνο για να αντιδράσει στα ερεθίσματα που του δίνετε. Όταν συνειδητοποιήσει ότι οι κινήσεις του έχουν τη δύναμη να προκαλέσουν το χαμόγελο ή το γέλιο σας, θα αρχίσει να βλέπει τον εαυτό του ως χαριτωμένο και αξιαγάπητο, ως κάποιον με τον οποίο σας αρέσει να περνάτε το χρόνο σας και που μπορεί να κάνει τους άλλους ευτυχισμένους.

Ζώντας έντονες συναισθηματικές στιγμές: Ένας ακόμα σημαντικός τρόπος για να δεθείτε με το παιδί σας είναι να μοιραστείτε μαζί του τη χαρά σας. Όταν, για παράδειγμα, σας αγκαλιάζει και σας λέει «σ’ αγαπάω», κι εσείς ενστικτωδώς το παίρνετε στην αγκαλιά σας και το φιλάτε, νιώθετε την ευτυχία που δημιουργεί η μεταξύ σας οικειότητα. Αξιοποιήστε τις δραστηριότητες που μπορείτε να μοιραστείτε. Φτιάξτε μια μικρή «φωλιά» για να κρυφτείτε μόνοι οι δυο σας ή καθίστε στο πάτωμα και παίξτε μαζί του, σαν να ήσασταν κι εσείς τεσσάρων ετών. Με αυτές τις δραστηριότητες αποκτάτε την ικανότητα να περνάτε καλά στο πλαίσιο της σχέσης σας. Αν τα παιδιά σας καταφέρουν να μεταφέρουν αυτή την ικανότητα και στις σχέσεις που θα αποκτήσουν ως ενήλικοι, τότε θα τους έχετε κάνει ένα πολύ σημαντικό δώρο. Σε αυτές τις στιγμές αυξάνονται στον εγκέφαλο τα επίπεδα της ντοπαμίνης, μιας χημικής ουσίας που μας βοηθάει να ξεπερνάμε τις δυσκολίες και ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Η ενεργοποίησή της συμβάλλει επίσης στο να εντυπωθούν αυτές οι εμπειρίες στο μυαλό των παιδιών και να γίνουν αναμνήσεις που κουβαλούν ψυχολογικά μηνύματα και είναι σημαντικές για την αυτοεκτίμησή τους, όπως «είμαι διασκεδαστικός» ή «δίνω χαρά στους άλλους», «είμαι σημαντικός και μ’ αγαπάνε».

Καλοί τρόποι

Η κόρη μου είναι 5 ετών και, ενώ είναι πολύ ευγενικό παιδί στο σπίτι και λέει συνέχεια «ευχαριστώ» και «παρακαλώ», δείχνει να μην έχει καθόλου τρόπους στη συναναστροφή της με άλλους ανθρώπους. Τι μπορώ να κάνω;


Έχει σημασία να καταλάβετε πώς ορίζετε εσείς και πώς το παιδί σας την έννοια της ευγένειας. Φαίνεται ότι η χρήση των λέξεων «ευχαριστώ» και «παρακαλώ» είναι μηχανιστική  και έχει να κάνει με τη μεταξύ σας σχέση. Το παιδί, δηλαδή, θέλει να σας ευχαριστήσει και το κάνει στο πλαίσιο της ασφάλειας και της οικειότητας που βιώνει στο σπίτι. Προφανώς, της κάνετε παρατηρήσεις όταν η συμπεριφορά της δεν είναι η επιθυμητή απέναντι σε τρίτους, και αυτό την κάνει να αισθάνεται ακόμη πιο άσχημα.  Μιλήστε μαζί της σε ήρεμο τόνο και παίξτε ένα παιχνίδι ρόλων για να μάθει να ξεκινάει μια συζήτηση ή να την τελειώνει. Μιμηθείτε μια τηλεφωνική επικοινωνία, μια επίσκεψη σε σπίτι φίλων, την προσέγγιση ενός άλλου παιδιού. Φτιάξτε όμορφες, πολύχρωμες, μικρές αφίσες στο δωμάτιό της με κοινωνικούς κανόνες, όπως ότι ακούμε τον άλλον όταν μιλάει, δεν διακόπτουμε, περιμένουμε τη σειρά μας, λέμε συγγνώμη κλπ. Πολλά παιδιά βρίσκουν αυτό τον τρόπο αρκετά βοηθητικό.