Γιατί, μαμά; Μαμά, θα πεθάνεις κι εσύ;

Όταν το παιδί σας κλείσει τα τρία του χρόνια, αρχίζει το ανελέητο παιχνίδι των ερωτήσεων. Οπλιστείτε με φαντασία, ειλικρίνεια και υπομονή για να αντιμετωπίσετε τη βροχή των «γιατί» που σας περιμένει.

 Πρέπει να είστε σε θέση να διακρίνετε πότε το παιδί σάς ρωτάει επειδή πραγματικά ενδιαφέρεται να πάρει μια απάντηση για κάτι που το απασχολεί ή κάνει ερωτήσεις γιατί πολύ απλά θέλει να αποφύγει κάποια υποχρέωση, τιμωρία ή απαγόρευση που του έχετε επιβάλει ή ακόμα γιατί θέλει με αυτό τον τρόπο να σας πλησιάσει για να ασχοληθείτε μαζί του. Πώς όμως θα διακρίνετε τα πραγματικά «γιατί» χωρίς να ηττηθείτε κατά κράτος από αυτή τη φυσιολογική για την ηλικία του συνήθεια; 

Για παράδειγμα, όταν έρθει η ώρα του μπάνιου και το παιδί σας ρωτήσει «γιατί, μαμά, πρέπει να κάνω μπάνιο κάθε μέρα;», αν ικανοποιηθεί από την απάντησή σας «γιατί έπαιζες όλη μέρα, λερώθηκες και πρέπει να πέφτεις στο κρεβάτι σου καθαρό χωρίς μικρόβια», σημαίνει ότι ήταν πραγματική η ερώτησή του και περίμενε από σας μια σωστή απάντηση. Αν όμως συνεχίσει με ερωτήσεις του τύπου «γιατί αυτό το σαμπουάν;», «γιατί το παπάκι είναι μπλε;» κ.λπ., σημαίνει ότι βαριέται και μάλλον προσπαθεί να αποφύγει το μπάνιο. Σε αυτή την περίπτωση, μην επιχειρήσετε να το κάνετε να λογικευτεί, είναι μάταιος κόπος. Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να εκνευριστεί και να γκρινιάξει. Κι αυτό γιατί κατά την άποψή του αποφασίσατε εσείς κάτι για εκείνο (στην προκειμένη περίπτωση να κάνει μπάνιο) χωρίς την «έγκρισή» του και θέλει να αλλάξει την κατάσταση. Αυτό που θα πρέπει να κατανοήσετε είναι ότι το παιδί δεν αντιδράει απαραίτητα γιατί είναι κακομαθημένο ή ιδιότροπο, απλά σε αυτή την ηλικία δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί τι είναι καλό και τι όχι, τι είναι σωστό και τι λάθος. Όπως επίσης δεν μπορεί να αντιληφθεί την έννοια του χτες και του αύριο. Για εκείνο υπάρχει μόνο το σήμερα, το τώρα. Έτσι, για παράδειγμα, στην ερώτησή του «γιατί να μην πάμε στις κούνιες;» η απάντηση «γιατί θα πάμε αύριο που θα είναι καλύτερος ο καιρός» δεν θα το ικανοποιήσει, επειδή δεν μπορεί να κατανοήσει το «αύριο». Θα ήταν προτιμότερο να του πείτε «γιατί κάνει κρύο και δεν θα είναι κανένα άλλο παιδάκι για να παίξεις». Υπάρχουν φορές που –προκειμένου να αποφύγουμε τις πολλές ερωτήσεις, είτε γιατί είμαστε πολύ κουρασμένοι για να ασχοληθούμε είτε γιατί μας απασχολεί κάτι άλλο– γινόμαστε απότομοι και αυταρχικοί. Οι απαντήσεις του τύπου «γιατί έτσι», «γιατί το θέλω εγώ», «γιατί έτσι μου αρέσει» μπορεί να σας βγάζουν προσωρινά από την ταλαιπωρία, ωστόσο το παιδί δεν θα μείνει καθόλου ικανοποιημένο. Αν δεν συνεχίσει τα «γιατί», σημαίνει απλά ότι είναι φοβισμένο και απογοητευμένο, γιατί νιώθει ότι είναι για κάποιο λόγο αποκλεισμένο από την οικογένειά του.

Πριν απαντήσετε, σκεφτείτε...

Κάθε φορά που το παιδί σας αρχίζει μια φράση μ’ ένα «γιατί…», εσείς δεν έχετε παρά να του απαντήσετε με όσο το δυνατόν πιο απλό και κατανοητό τρόπο δίνοντάς του την εντύπωση ότι έχετε πάρει στα σοβαρά την ερώτησή του. Απαντήστε καθαρά και ολοκληρωμένα. Δεν θα πρέπει ωστόσο να πέσετε στην παγίδα να δώσετε πληροφορίες για πράγματα που δεν ρώτησε. Οι πολλές λεπτομέρειες δημιουργούν σύγχυση, θα το μπερδέψουν και ενδεχομένως να καταλήξουν σ’ ένα επόμενο «γιατί». Προσπαθήστε να δείχνετε υπομονή ακόμα κι όταν επαναλαμβάνει τις ίδιες ή κάνει τις πιο απίθανες ερωτήσεις. Πρέπει να μάθετε ότι έπειτα από ένα-δυο «γιατί», στα οποία θα πρέπει να απαντήσετε με ακρίβεια, είναι προτιμότερο να οδηγήσετε με διάφορα τεχνάσματα το διάλογο στο τέλος του. Για παράδειγμα, αν το παιδί ρωτάει «γιατί δεν κάνει να φάω όλες τις καραμέλες», εσείς θα του απαντήσετε «γιατί θα σε πονέσει η κοιλίτσα σου». Το πιο πιθανό είναι να σας πει: «Μα, γιατί; Αφού ποτέ δεν με πονάει η κοιλιά». Σε αυτό το σημείο χρειάζεται ευελιξία. Πάρτε το αγκαλιά και πείτε του: «Για δείξε μου το καινούργιο παιχνίδι που σου έμαθε ο παππούς». Το πιο πιθανό είναι να ξεχάσει τις ερωτήσεις και να αισθανθεί ικανοποίηση που θα σας μάθει ένα καινούργιο παιχνίδι. Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε να απαντήσετε στην ερώτησή του με ερώτηση. Αν, π. χ., ρωτήσει: «Γιατί, μαμά, η θάλασσα είναι μπλε;», πείτε του «εσύ τι νομίζεις;». Μην εκπλαγείτε από την απάντηση που θα σας δώσει, τα παιδιά έχουν πλούσια φαντασία και από την απάντησή τους μπορεί να κατανοήσετε καλύτερα και τον τρόπο σκέψης τους. Είναι ένα πολύ αποτελεσματικό σύστημα για να μάθει τα πρώτα βήματα προς τη σωστή επιχειρηματολογία. Όταν, για παράδειγμα, το βράδυ σας πει «γιατί δεν κάνει να δω τηλεόραση;», εσείς μπορείτε να το ρωτήσετε με τη σειρά σας: «Εσύ γιατί νομίζεις ότι τα μικρά παιδιά δεν πρέπει να βλέπουν τηλεόραση το βράδυ;» Μην εκπλαγείτε αν σας απαντήσει «γιατί η πολλή τηλεόραση κάνει κακό στα μάτια και τα παιδιά πρέπει να κοιμούνται νωρίς». Αυτή η μέθοδος των ερωτήσεων από τη μεριά σας, εκτός του ότι είναι ένας τρόπος να το κάνετε να υπακούσει και να του μάθετε τι είναι σωστό, λειτουργεί και ως πρόσχημα για να του δώσετε να καταλάβει ότι είναι περιττό να επανέρχεται σε θέματα που έχουν συζητηθεί διεξοδικά. Άλλωστε, μην ξεχνάτε ότι ο σκοπός των περισσότερων επαναλαμβανόμενων ερωτήσεών του δεν είναι άλλος από το να μετατρέψει ένα δικό σας «όχι» σε «ναι».

Δύσκολες ερωτήσειςκαι πώς να τις απαντήσετε

Μαμά, θα πεθάνεις κι εσύ; Όλοι οι άνθρωποι πεθαίνουν κάποια στιγμή. Απλώς αυτό συμβαίνει μετά από πάρα πολλά χρόνια. Όταν πια μεγαλώνουν πολύ, μα πάρα πολύ, πηγαίνουν ψηλά στον ουρανό, ενώ το σώμα τους το αφήνουν στη γη, απ’ όπου και δημιουργήθηκαν.

Μαμά, γιατί δεν είσαι μαζί με τον μπαμπά; Όταν γεννήσαμε εσένα αγαπιόμασταν πολύ. Θέλαμε και είχαμε αποφασίσει να μένουμε στο ίδιο σπίτι και να κοιμόμαστε στο ίδιο κρεβάτι. Τώρα δεν αγαπιόμαστε τόοοσο πολύ ώστε να μένουμε στο ίδιο σπίτι και να κοιμόμαστε μαζί όπως πριν. Έτσι, αποφασίσαμε να ζούμε σε διαφορετικά σπίτια, αλλά αυτό δεν σημαίνει όμως ότι και οι δυο μας δεν σε αγαπάμε πάρα πολύ.

Μπαμπά, γιατί φιλάς τη μαμά; Γιατί την αγαπώ πολύ και οι άνθρωποι όταν αγαπιούνται φιλούν και χαϊδεύουν ο ένας τον άλλον δείχνοντας έτσι τα αισθήματά τους.

Μαμά, γιατί αυτός ο κύριος δεν έχει χέρι; Γιατί, δυστυχώς, ίσως μετά από κάποια ασθένεια ή κάποιο ατύχημα χρειάστηκε οι γιατροί να του το κόψουν για να του σώσουν τη ζωή και να μπορέσει να ζήσει έστω κι έτσι.

Μπαμπά, αυτοί οι κύριοι γιατί φιλιούνται; Δεν είναι συνηθισμένο, αλλά κάποιοι άνθρωποι, όπως αυτοί οι κύριοι, αγαπιούνται μεταξύ τους όπως η μαμά σου αγαπάει εμένα, χωρίς να έχει σημασία αν είναι και οι δύο άντρες.

Γιατί γίνονται οι πόλεμοι; Γιατί πολλές φορές οι άνθρωποι φέρονται ανόητα και εγωιστικά. Δεν ικανοποιούνται με ό,τι έχουν. Θέλουν να γίνουν ακόμα πιο πλούσιοι και προσπαθούν έτσι να πάρουν τη γη και τα αγαθά άλλων ανθρώπων με τη βία. Κι όταν βασιλεύει η βία κι όχι η αγάπη κι η φιλία, τότε δυστυχώς έχουμε πόλεμο, που είναι πολύ κακό πράγμα.

Πώς γεννιούνται τα μωρά; Από την αγάπη και την αγκαλιά του μπαμπά και της μαμάς. Τα μωράκια μεγαλώνουν στην κοιλιά της μαμάς τους και συνήθως μετά από εννιά μήνες, που έχουν μεγαλώσει λιγάκι, είναι έτοιμα να βγουν από την κοιλιά και να γνωρίσουν τον κόσμο. Όπως έκανες κι εσύ.

Μαμά, γιατί πρέπει να πας στη δουλειά; Γιατί μου αρέσει πολύ η δουλειά μου, είναι καλό που δουλεύω και επιπλέον κερδίζω κάποια χρήματα που μας επιτρέπουν να ζούμε καλύτερα, να αγοράζουμε όμορφα πράγματα, όπως ρούχα, παιχνίδια ή βιβλία.

10 εκπληκτικοί τρόποι για να κάνετε το καθάρισμα διασκέδαση για τα παιδιά

Γιατί το καθάρισμα να μη γίνει διασκέδαση; Ζήτησα από μερικές από τις πιο δημιουργικές μαμάδες  της μπλογκόσφαιρας να μοιραστούν τα καλύτερα μυστικά τους για να παροτρύνουν τα παιδιά να βοηθούσουν στο σπίτι. Αυτές οι μαμάδες κάνουν το καθάρισμα να φαίνεται ό,τι πιο διασκεδαστικό!

Παιχνίδια μεταμφιέσεων
1. “Ντυθείτε ως καμαριέρες και μπάτλερ και προσποιηθείτε ότι καθαρίζετε όσα άφησαν τα ακατάστατα παιδιά που ζουν σε αυτό το σπίτι. Να λέτε κάτι σαν: 'Το πιστεύεις ότι άφησαν όλες αυτές τις κηρομπογιές στο πάτωμα; Ά πα πα πα πα'  Έχει πλάκα να κρατάς κάποιες ποδιές, καπελάκια και παπιγιόν σε ένα ξεχωριστό μέρος για αυτόν ακριβώς τον λόγο."  — Katey από το Having Fun at Home
2. “Πάντα κινητοποιώ τον γιο μου (τώρα 6) να με βοθήσει λέγοντάς του ότι θα του δώσω μία πρόκληση ή καμιά φορά την αποκαλώ "αποστολή". Για παράδειγμα: ‘Για το πρώτο μέρος αυτής της πρόκλησης χρειάζεται να βρεις όλα σου τα παπούτσια και να τα τακτοποιήσεις. Το δεύτερο μέρος είναι να σιγουρευτείς ότι όλσα σου τα ρούχα είναι στο καλάθι. Και το τελευταίο μέρος της αποστολής είναι ότι πρέπει να σκουπίσεις το τραπέζι της κουζίνας. Ας δούμε πόσο γρήγορα θα ολοκληρώσεις την αποστολή σου.’ Μετά τραγουδάω λίγο από το "Επικινδυνες αποστολές" για να ξεκινήσει!” — Laura από το PlayDrMom
3. “Βάζω τις κόρες μου να παίξουν μαζί μου την ‘Σταχτοπούτα', φοράμε μαντήλια στο κεφάλι και τρίβουμε το πάτωμα γονατιστές με τα χέρια” — MaryLea από το Pink and Green Mama
4. “Τα κορίτσια μου λατρεύουν να υποδείονται ότι γυρίζουν διαφημιστικά για καθαριστικά. Πάντα με κάνει να χαμογελάω όταν μιλάνε για τις διάφορες μάρκες!” — Valerie από το Inner Child Fun

Χρησιμοποιήστε εργαλεία σε παιδικό μέγεθος
5. “Τα παιδιά μου λατρεύουν τη σκούπα Swiffer αλλά χωρίς το μεσαίο κομμάτι, έτσι ώστε να φτάνει στο δικό τους ύψος!” — MaryAnne από το MamaSmiles
6. “Έκανα ένα καλαθάκι για να κουβαλάει η ‘C’ στο σπίτι. Το αγαπημένο της αντικείμενο είναι το "λαγουδάκι της σκόνης" (μια παλιά κάλτσα που έχει ζωγραφισμένο πάνω ένα λαγουδάκι με μαρκαδόρο!) ” MaryLea από το  Pink and Green Mama
7. “Τα παιδιά μπορούν να αρχίσουν να χρησιμοποιούν σκουπάκι που ρουφάει τη σκόνη ακόμα και από τα 3,5 – τα κάνει χαρούμε και το λατρεύουν. Είναι στο μέγεθός τους!” — Kristen from Busy Kids Happy Mom

Κάντε το παιχνίδι
8. “Για να τα βοηθήσετε να τακτοποιήσουν τα παιχνίδια τους, κάντε το παιχνίδι. Ένα παιχνίδι του τύπου: "Ας δούμε πόσο γρήγορα μπορούμε να τακτοποιήσουμε" που είναι ένας φιλικός ανταγωνισμός για να δούμε πόσα παιχνίδια μπορούν να βάλουν στη θέση τους σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.” — Bernadette από το Mom to 2 Posh Lil Divas
9. “Καμιά φορά κάνουμε το καθάρισμα παιχνίδι (ειδικά όταν είμαστε αντιμέτωποι με κανέναν τεράστιο χαμό στο δωμάτιό τους ή το playroom). Ίσως πω ‘Τακτοποιήστε όσο περισσότερα μπλε πράγματα μπορείτε πριν να χτυήσει το χρονόμετρο" και δίνω σε κάθε παιδί ένα χρώμα." — Laura από το Come Together Kids
10. “Έχουμε ενιαία κουζίνα με σαλόνι και αυτό που δουλεύει καλά για εμάς είναι να βάζω ένα χρονόμετρο και τα παιδιά να κάνουν αγώνα καθαρίσματος για 10 λεπτά. Εγώ προσπαθώ να καθαρίσω την κουζίνα ενώ εκείνα τακτοποιούν το σαλόνι. Είναι ακόμα μικρά κι έτσι φωνάζω διάφορα  ενώ πλένω τα πιάτα όπως: "Ωχ όχι!  Ελπίζω να μην τακτοποιήσουν όλα τα τουβλάκια. Ωχ, ωχ θα κερδίσουν! Το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να τακτοποιήσουν τα μαξιλάρια του καναπέ!" Το να το παίζεις λίγο ανόητος προσπαθώντας να δουλέψεις γρήγορα, δίνει σε όλους μας μία ώθηση ενέργειας.  — Alissa από το Creative With Kids

Πώς βλάπτουμε το μέλλον της κόρης μας (χωρίς να το καταλαβαίνουμε)

Κάποια μέρα θα θέλετε η κόρη σας, η ανιψιά σας ή η κόρη της καλύτερής σας φίλης να μεγαλώσει και να έχει την δυνατότητα να γίνει ό,τι ονειρεύεται: χειρουργός, δικηγόρος, συγγραφέας, πυροσβέστης, χρυσή Ολυμπιονίκης ή Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Και σίγουρα θέλετε, για όποιο από τα παραπάνω, να αμείβεται για τον ίδιο ακριβώς χρόνο τα ίδια ακριβώς χρήματα με τα οποία αμείβονται οι άνδρες συνάδελφοί της.

Παρόλο, όμως, που η ίση αμοιβή συζητιέται πολύ τελευταία, οι έρευνες δείχνουν πως δεν έχει ακόμα ξεκαθαριστεί πλήρως το γιατί οι γυναίκες δεν βγάζουν όσο χρήματα βγάζουν οι άνδρες στην ίδια θέση εργασίας. Κάποιοι λένε ότι αυτό συμβαίνει επειδή δεν διαπραγματεύονται αρκετά. Κάποιοι λένε ότι συμβαίνει επειδή οι διαπραγματεύσεις των γυναικών απορρίπτονται ή κρίνονται ως υπερβολικά επιθετικές. Άλλοι πιστεύουν ότι γίνεται επειδή οι γυναίκες έχουν την τάση να φορτώνονται όλα τα οικογενειακά βάρη. Ίσως όλα αυτά να είναι αλήθεια. Αλλά ίσως -λέμε ίσως- να έχει να κάνει και με τα ιδανικά που μας έχουν εμφυσήσει από την μικρή μας ηλικία.

Απόδειξη ότι αυτά που λένε (και κάνουν) οι γονείς έχουν σημασία

Νέα έρευνα έδειξε πόσο εύκολο είναι να πείσεις τα παιδιά να πιστέψουν ότι δεν κάνουν κάτι καλά. Περιληπτικά, η μελέτη επεδίωξε να αποδείξει ότι τα παιδιά εύκολα υιοθετούν κοινωνικές απόψεις σχετικά με το φύλο τους, οι οποίες στην συνέχεια μπορούν να επηρεάσουν τις επιδόσεις τους στην πραγματική ζωή. Για παράδειγμα, το να λες σε ένα αγόρι ότι είναι προορισμένο να είναι καλό στα μαθηματικά επειδή είναι αγόρι, λειτουργεί ως παρότρυνση στο να μην προσπαθεί ιδιαίτερα, ενώ το να λες σε ένα κορίτσι ότι τα κορίτσια δεν είναι καλά στα μαθηματικά μπορεί να το κάνει να πιστέψει ότι πραγματικά είναι κακή στα μαθηματικά και να προκαλέσει κακές επιδόσεις, ακριβώς γι’αυτόν τον λόγο.


Όπως είχαν προβλέψει οι επιστήμονες, τα δύο πειράματα της μελέτης έδειξαν ότι η απόδοση παιδιών ηλικίας από 4 έως 7 ετών χειροτέρεψε όταν τους είπαν ότι μία άλλη ομάδα παιδιών είχε καλύτερα αποτελέσματα στο ίδιο «πρόβλημα».
Όλα δείχνουν, λοιπόν, ότι έχουμε ακόμα πολλά να μάθουμε στο πώς να μεγαλώνουμε κορίτσια που θα φτάσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
Μία απότομη στροφή μάθησης

Τα παιδιά ξεκινούν να αντιλαμβάνονται τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα στην ηλικία των 30 μηνών και αρχίζουν να αναπτύσσουν κοινωνικές προκαταλήψεις -μεταξύ των οποίων και προκαταλήψεις που έχουν να κάνουν με τα δύο φύλα- στην προσχολική ηλικία. Η ψυχολογία «εμείς-αντί-αυτών» κορυφώνεται μεταξύ 5 και 7 ετών και μετά σταδιακά φθίνει.



Ως γονείς ποτέ δεν θα πούμε στις κόρες μας ότι υπάρχουν «δουλειές για γυναίκες» ή ότι το κλειδί της ευτυχίας και της καταξίωσης είναι ο γάμος (φυσικά, δε μπορούμε να αποκλείσουμε τα μηνύματα που μπορεί να δέχονται από το ευρύτερο περιβάλλον όταν δεν είμαστε εκεί). Υπάρχουν, όμως, και άλλες οδοί μέσω των οποίων τα κορίτσια παίρνουν μαθήματα ζωής από εμάς που θα τις κάνουν να αποφύγουν «προκλήσεις» όπως η τριγωνομετρία και η μηχανολογία, να δεχτούν τον χαμηλότερο δυνατό μισθό που θα τους προσφερθεί αφού πάρουν πτυχίο, και να πάθουν υπερκόπωση πριν από τα 30.



Η Anea Bogue, σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης και life coach, εξηγεί ποιες είναι αυτές οι οδοί, ποια είναι δηλαδή τα λάθη κάνουν οι γονείς και σαμποτάρουν την ισότιμη εξέλιξη των κοριτσιών τους.



Της μαθαίνουμε να είναι ευγενική και ήσυχη

Υπάρχει μία λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο «έχω καλούς τρόπους» και «γίνομαι χαλί να με πατήσουν» και φαίνεται πως συχνά τα κορίτσια σπρώχνονται προς την δεύτερη επιλογή. Σύμφωνα με την Bogue, τα κορίτσια οφείλουν σύμφωνα με τα κοινωνικά πρότυπα να είναι ευγενικά, να αποφεύγουν τους καβγάδες, να μην ταράζουν τους άλλους και να μην προκαλούν το status quo, αν θέλουν να είναι αρεστά, θελκτικά και να γίνουν επιτυχημένες γυναίκες.



Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Κάπως έτσι οι γυναίκες καταλήγουν να μην διαπραγματεύονται για υψηλότερο μισθό, προκειμένου να μην προσβάλλουν τον εργοδότη, ή δεν υψώνουν την φωνή τους όταν έτσι νιώθουν από φόβο να μην κακοχαρακτηριστούν.



Πώς θα το αποφύγουμε: Όλοι θέλουμε παιδιά με καλούς τρόπους, αλλά και παιδιά που έχουν δικαίωμα και να διαφωνούν, να συζητούν και να διαπραγματεύονται –με σεβασμό, φυσικά. Παροτρύνετε, λοιπόν, την κόρη σας να σηκώνει το χέρι στην τάξη, να εκθέτει φωναχτά τη γνώμη της, και στην συνέχεια να είναι έτοιμη και πρόθυμη να την υπερασπιστεί.



Της αγοράζουμε «κοριτσίστικα» παιχνίδια

Δίνοντάς της μόνο ροζ παιχνίδια για τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής της την κάνουμε να πιστεύει ότι το ροζ είναι το αγαπημένο της χρώμα, επειδή «αυτό αρέσει στα κορίτσια». Με τον ίδιο τρόπο, πιστεύουν οι επιστήμονες, μαθαίνουν τα παιδιά να προτιμούν συγκεκριμένα «φυλετικά» παιχνίδια, χωρίς απαραίτητα να είναι γενετικά προδιατεθειμένα για αυτά.



Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Μελέτη του 2009 βρήκε ότι το 31% των «κοριτσίστικων» παιχνιδιών έχουν να κάνουν με την εμφάνιση, π.χ. περιλαμβάνουν πλαστικό μακιγιάζ και φορέματα. Την ίδια στιγμή, παιχνίδια που προορίζονται για αγόρια παροτρύνουν τις ανακαλύψεις, τις αναζητήσεις, τον ανταγωνισμό, την κίνηση, την επίλυση προβλημάτων –ταλέντα που στον κόσμο των μεγάλων σχετίζονται με τις καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.



Πώς θα το αποφύγουμε: Με το να μην κατευθυνόμαστε αποκλειστικά στον διάδρομο με τις Barbie, στα καταστήματα παιχνιδιών, και με το να παρέχουμε στο παιδί μας παιχνίδια που παροτρύνουν τις επιστημονικές ανακαλύψεις, τον ανταγωνισμό, τις αναζητήσεις και τις επιλύσεις προβλημάτων.



Της λέμε ότι είναι όμορφη… αποκλείοντας όλα τα άλλα

Ναι είναι όμορφη, και όταν της φτιάχνουμε κοτσιδάκια μας έρχεται να την φάμε. Αλλά είναι, επίσης, πολύ καλή στις κατασκευές, στις χειροτεχνίες, τραγουδάει όμορφα και χορεύει εκπληκτικά.



Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Όπως λέει και η Bogue, ζούμε σε μία κοινωνία που δίνει τρομερή έμφαση στην εμφάνιση και -επειδή είναι αδύνατο να αποκλείσουμε την κόρη μας από κάθε μορφή ενημέρωσης και αλληλεπίδρασης στο σχολείο- είναι αναμενόμενο ότι σύντομα θα καταλάβει ότι η εμφάνιση μετράει. Ωστόσο, με το να τονίζουμε και να δείχνουμε θαυμασμό για τα υπόλοιπα θετικά στοιχεία της (ακαδημαϊκά, αθλητικά, μουσικά κ.λ.π.), θα την κάνουμε να καταλάβει ότι η αξία της δεν αρχίζει και τελειώνει μπροστά στον καθρέφτη.



Πώς θα το αποφύγουμε: Συνοδεύοντας κάθε κομπλιμέντο μας για την εμφάνισή της, με δύο ακόμα κομπλιμέντα για χαρακτηριστικά της που δεν έχουν να κάνουν με την εμφάνιση.



Την κατηχούμε σαν «πριγκίπισσα»

Οι περισσότερες πραγματικές πριγκίπισσες είναι στην πραγματικότητα ιδιαίτερα επιτυχημένες. Μιλούν αρκετές γλώσσες, έχουν εξαιρετικά διπλωματικά ταλέντα και έχουν αποφοιτήσει από καλά Πανεπιστήμια. Το κοριτσάκι σας, όμως, δεν το ξέρει αυτό κάθε φορά που την αποκαλείτε «πριγκίπισσα» και της αγοράζετε μπλουζάκι με στέμματα. Το μόνο που ξέρει είναι ότι οι πριγκίπισσες πρέπει να είναι όμορφες και καλές για να γοητεύσουν τον πρίγκιπα που θα έρθει να τις σώσει από τα προβλήματά τους.



Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Η κουλτούρα των πριγκιπισσών παροτρύνει τα κορίτσια να είναι απελπισμένες δεσποινίδες με μοναδικό σκοπό να είναι όμορφες και να περιμένουν τον όμορφο πρίγκιπα να εμφανιστεί και να τις σώσει, για να πάρει αξία η ζωή τους. Λίγοι είναι οι γονείς που παροτρύνουν την ψυχολογία της «πριγκίπισσας-πολεμίστριας» (που είναι δυναμική, υπερασπίζεται με ηρωισμό τα δικαιώματά της και έχει τον έλεγχο της μοίρας της).



Πώς θα το αποφύγουμε: Είναι σχεδόν αδύνατο να αποφύγουμε εντελώς τους συσχετισμούς που η κοινωνία έχει δημιουργήσει μεταξύ κοριτσιών και πριγκιπισσών –και δεν χρειάζεται να το κάνουμε, αν έχουμε φροντίσει να περάσουμε τα σωστά μηνύματα. Αυτό που μπορούμε, λοιπόν, να κάνουν είναι να επανα-προσδιορίσουμε τι σημαίνει να είσαι πριγκίπισσα: Πηγαίνετε την κόρη σας να δει την παιδική ταινία Brave όταν έρθει τον Σεπτέμβριο στην Ελλάδα, στην οποία μία πριγκίπισσα αναλαμβάνει να σώσει μόνη της το βασίλειό της, χωρίς την βοήθεια κανενός άνδρα. Ή ξαναδείτε το Tangled, στο οποίο η πρωταγωνίστρια δεν χρειάζεται την βοήθεια κανενός πρίγκιπα και αδιαφορεί πλήρως όταν της κόβουν την υπέροχη, κατάξανθη κώμη της. Αν πάλι η κόρη σας έχει ήδη παθιαστεί με τις κλασικές πριγκιπικές ιστορίες, μπορείτε να της τονίσετε όλα αυτά που η κάθε ηρωίδα μπορεί να κάνει από μόνη της, π.χ. η Πεντάμορφη λατρεύει το διάβασμα, ενώ η Άριελ είναι καταπληκτική κολυμβήτρια…)



Παραχωρούμε στον μπαμπά τις «δύσκολες» δουλειές του σπιτιού

Ίσως είναι πιο εύκολο να ανοίγει εκείνος το σφιχτό βαζάκι με την κάπαρη ή να φτιάχνει την πόρτα που τρίζει, όμως είναι βέβαιο πως αν βάζαμε λίγο το μυαλό μας να σκεφτεί θα μπορούσαμε και εμείς.



Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Είναι σημαντικό οι γονείς να αμφισβητούν αυτές τις δουλειές που συνδέονται με στερεότυπα. Ειδικά αυτές που δείχνουν πως οι γυναίκες είναι πιο αδύναμες και ότι είναι καλύτερες στο να «φροντίζουν» και όχι στο να «κάνουν», να «φτιάχνουν» ή να «διορθώνουν».



Πώς θα το αποφύγουμε: Δείξτε στην κόρη σας ότι μπορείτε να διαχειριστείτε σημαντικά οικονομικά ζητήματα, ότι μπορείτε να κουρέψετε το γκαζόν και να ανοίγετε βάζα (βάλτε το κάτω από ζεστό νερό και χτυπήστε το καπάκι στον πάγκο της κουζίνας). Επίσης, αποφύγετε να διανείμετε δουλειές βάση του φύλου, π.χ. ζητάτε από τον άνδρα σας ή τον γιο σας να πλύνει τα πιάτα ή να βάλει σκούπα στο σπίτι όταν χρειάζεται.



Κριτικάρουμε το σώμα της ή/και το σώμα άλλων γυναικών

Η υγιεινή διατροφή είναι σημαντική για κάθε μαμά και κάθε κόρη, αλλά δεν θα πρέπει να φτάνουμε στα όρια της κριτικής για να την επιβάλουμε.



Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Μιλώντας μπροστά στην κόρη μας για την δίαιτά μας, λέγοντας ότι θέλουμε να χάσουμε κιλά ή κριτικάροντας τα ρούχα που επιλέγουν να φορέσουν κάποιες γυναίκες, παρά π.χ. τα πολλά κιλά τους, μεταφέρουμε το μήνυμα ότι το σώμα μιας γυναίκας πρέπει να έχει μία συγκεκριμένη μορφή για να είναι η γυναίκα αρεστή και επιτυχημένη.



Πώς θα το αποφύγουμε: Είναι σημαντικό για εμάς να βλέπουμε τον εαυτό μας με τον ίδιο τρόπο που και η κόρη μας θα βλέπει τον δικό της εαυτό. Μπορούμε, λοιπόν, να επιδείξουμε τι σημαίνει υγιεινή διατροφή: ισορροπημένα γεύματα, πλούσια σε θρεπτική αξία και ενέργεια. Καλό είναι να αποφεύγουμε να αγοράζουμε μόνο low-fat προϊόντα, επεξεργασμένες τροφές και να μην τρώμε προκειμένου να χάσουμε βάρος.

Πρώτη μέρα στο σχολείο; Οδηγός επιβίωσης!

- Το προηγούμενο βράδυ βεβαιωθείτε ότι το παιδί θα κοιμηθεί νωρίς (8.00 μμ - 9.00 μμ). Θα είναι αρκετά ανυπόμονο και ανήσυχο, οπότε θα προλάβετε έτσι το “ξενύχτι”.






- Την πρώτη ημέρα για να αποφύγετε το γνωστό πανικό της τελευταίας στιγμής, σηκωθείτε πολύ νωρίτερα από ότι συνήθως.





- Με ηρεμία, καλή διάθεση και χωρίς άγχος, βοηθήστε το παιδί σας να ετοιμαστεί.





- Ετοιμάστε ένα πλούσιο και θρεπτικό πρωινό, ή τουλάχιστον φροντίστε να έχετε τα αγαπημένα δημητριακά του παιδιού σας, ώστε να αποφύγετε διαμαρτυρίες, γκρίνιες και αρνήσεις για το πρωινό.





- Αφήστε το μικρό σας να διαλέξει μόνο του τα ρούχα του (όσο αταίριαστα κι αν είναι). Το να φοράει τα ρούχα που το κάνουν να νιώθει άνετα και ωραία, θα ενισχύσει την αυτοπεποίθησή του και θα μειώσει την αμηχανία του πώς θα φανεί στα άλλα παιδιά.





- Η αγαπημένη του τσάντα -εκτός από τα απαραίτητα σχολικά είδη-, καλό είναι να περιέχει και κάποιο σνακ για κάποιο από τα διαλείμματα των επόμενων ωρών στο προαύλιο.





- Εάν κάποιος συμμαθητής ή συμμαθήτρια του παιδιού σας μένει κοντά, μπορείτε να έχετε κανονίσει να συναντηθείτε όλοι μαζί για να πάτε στο σχολείο. Έτσι, θα μειωθεί η αμηχανία του αφού δεν θα περάσει την πόρτα του σχολείου νιώθοντας μόνο του.





- Εάν είστε εργαζόμενη μαμά και εργαζόμενος μπαμπάς, φροντίστε ώστε κατά την πρωινή άφιξη στο σχολείο να έχετε αρκετή ώρα στη διάθεσή σας. Έτσι, αφενός θα έχετε χρόνο να “αποχαιρετήσετε” για τις λίγες ώρες το παιδί σας σωστά και όχι απλά να το αφήσετε και να φύγετε, και αφετέρου σε περίπτωση που νιώσει άβολα, αμήχανα και δεν αποφύγετε τα κλάματα θα είστε κοντά του για να του δώσετε την αγκαλιά σας, για να το ησυχάσετε.





- Επισημάνετε εκ των προτέρων στο παιδί σας ποιο θα είναι το ακριβές σημείο που θα βρίσκεστε έξω από το σχολείο, όταν σχολάσει. Το ιδανικότερο είναι να είστε λίγο νωρίτερα από την ώρα που θα τελειώσει, καθώς ακόμα και 5 λεπτά καθυστέρησης σας είναι αρκετά για να δημιουργήσουν ένα δυσάρεστο συναίσθημα φόβου και εγκατάλειψης στο παιδί.

Πως θα βοηθήσεις να έχει μια εύκολη αρχή στο σχολείο;

Φέτος αρχίζει σχολείο. Για πρώτη φορά. Σε έναν καινούριο χώρο, και αυτό σε αγχώνει. Η ψυχολόγος Χρυσούλα Μαυράκη σε συμβουλεύει τι να κάνεις για να βοηθήσεις το παιδί σου αλλά και τον εαυτό σου...




Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός και αυτό είναι περισσότερο αληθές στα παιδιά και κύρια στα παιδιά που πρωταρχίζουν το σχολείο. Τόσο οι γονείς όσο και τα ίδια τα παιδιά νιώθουν αυξημένο άγχος και αγωνία για την αρχή αυτής της νέας πραγματικότητας είτε πηγαίνουν για πρώτη φορά στον παιδικό σταθμό, είτε στο δημοτικό, είτε στο γυμνάσιο, είτε στο λύκειο.



Για να τα βοηθήσουμε θα πρέπει:

- να μην έχουμε άγχος εμείς οι ίδιοι

- να πιστεύουμε στις δυνατότητες του παιδιού

- να θεωρούμε το παιδί πολύ τυχερό που μπορεί και πηγαίνει σχολείο

- όταν εμείς δεν έχουμε άγχος το παιδί θα ενταχθεί πολύ ευκολότερα στο σχολικό περιβάλλον



Πολλές φορές το παιδί σκέφτεται ενδόμυχα αν θα ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των μεγάλων, φοβάται μήπως τους απογοητεύσει, νιώθει ανήμπορο και απροστάτευτο γιατί θεωρεί ότι δεν θα υπάρχει κάποιος στο σχολείο να το βοηθήσει όπως στο σπίτι, φοβάται μήπως δεν τα καταφέρει και δεν είναι σίγουρο αν θα το αγαπήσουν οι δάσκαλοι και οι συμμαθητές του, όπως το αγαπούν οι γονείς και το σπίτι του.



Φράσεις που θα καθησυχάσουν το παιδί...



-“Καταλαβαίνουμε ότι δυσκολεύεσαι, αλλά είμαστε σίγουροι ότι θα τα καταφέρεις.”



-“Περίμενε να γνωρίσεις την δασκάλα σου και θα την αγαπήσεις και θα σε αγαπήσει, όπως σε αγαπάμε και εμείς οι γονείς σου.”



-“Στο σχολείο θα μάθεις πολλά καινούρια πράγματα και η δασκάλα θα σε βοηθήσει να γίνεις πιο δυνατός μέσα από τις γνώσεις που θα σου δώσει.”



-“Το σχολείο είναι η ευκαιρία για καινούριους φίλους.”





Πρακτικές συμβουλές...





1. Να έρθετε σε επαφή με μελλοντικούς συμμαθητές.



2. Να επισκεφθείτε το σχολείο και να γνωρίσετε τόσο τον χώρο όσο και τους ανθρώπους και κύρια την δασκάλα του παιδιού.



3. Να διαλέξετε σχολικά είδη μαζί του.



4. Να προβάρετε την προετοιμασία για το σχολείο σε επίπεδο ξυπνήματος ντυσίματος, πρωινού, αναμονής σχολικού, περιπάτου μέχρι το σχολείο.



Να είστε σίγουροι ότι όλα αυτά μετά από λίγο καιρό θα είναι απλώς μια ανάμνηση και μια εμπειρία!

Μήπως το παιδί σας είναι κακομαθημένο;

Πώς να το διαπιστώσετε και να το αντιμετωπίσετε




Κάθε γονιός θα έχει ακούσει τουλάχιστον μια φορά την παρατήρηση «μην κακομαθαίνεις το παιδί!». Όμως τι σημαίνει «κακομαθημένο» παιδί; Πώς καταλαβαίνεις αν όντως το παιδί σου είναι κακομαθημένο και πως μπορείς να αποφύγεις την κατάσταση;



Οι επιστήμονες που ειδικεύονται στην παιδική ανάπτυξη μας δίνουν μερικές συμβουλές για να εντοπίσουμε εύκολα ένα κακομαθημένο παιδί.



Τελικά υπάρχουν κακομαθημένα παιδια;



Οι περισσότεροι ειδικοί δυσανασχετούν με τη χρήση του όρου «κακομαθημένο παιδί».

«Πρόκειται για περιγραφή που ανήκει σε τελείως άλλη εποχή», σημειώνει ο Δρ Ντέιβιντ Έλκιντ καθηγητής Παιδικής Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Tufts των ΗΠΑ. «Οι γονείς που ‘κακομαθαίνουν’ τα παιδιά τους, συχνά από υπερβολικά καλή πρόθεση, στην πραγματικότητα θέλουν να τους παρέχουν τα πάντα χωρίς εκείνα να κοπιάσουν για τίποτα, αλλά ο κόσμος δυστυχώς δεν λειτουργεί έτσι», τονίζει.



Γιατί δε μπορείς να κακομάθεις ένα μωρό;



Είναι αδύνατον να «κακομάθεις» ένα βρέφος, εξηγεί ο Δρ Έλκιντ. «Τα μωρά κλαίνε όταν χρειάζονται κάτι και είναι δύσκολο να τα κακομάθεις, επειδή δεν προσπαθούν να σε χειραγωγήσουν ή χειριστούν. Στην βρεφική ηλικία πρέπει ο γονιός να οικοδομήσει το αίσθημα ότι ο κόσμος είναι ένα ασφαλές μέρος για το παιδί.»



Βέβαια, μετέπειτα, είναι πιθανό να κακομάθει κανείς το παιδί του παρέχοντας του πολλά αγαθά, μη θέτοντας όρια και μη έχοντας απαιτήσεις. Αλλά οπωσδήποτε δεν μπορεί να θεωρηθεί κακομαθημένο ένα βρέφος έξι μηνών, σημειώνει ο Δρ Έλκιντ.



Έρευνες έχουν δείξει ότι τα βρέφη των οποίων οι γονείς ανταποκρίνονται ταχύτερα στις ανάγκες τους (περιλαμβανομένου του κλάματος) είναι πιο χαρούμενα και πιο ανεξάρτητα μέχρι να συμπληρώσουν τον 12ο μήνα ζωής, εξηγεί ο Δρ Πήτερ Α. Γκορσκι καθηγητής Δημόσιας Υγείας, Παιδιατρικής και Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα των ΗΠΑ.



Και τι συμβαίνει με τα νάζια και τον θυμό των νηπίων; Μήπως τελικά αυτά είναι κακομαθημένα; Όχι απαντά και πάλι ο Δρ Ελκιντ. Ο θυμός είναι μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης του ανθρώπου. «Είναι η περίοδος που τα παιδιά διαφοροποιούνται και το κάνουν λέγοντας συχνά ‘όχι’», εξηγεί. «Και αυτό είναι φυσιολογικό», συμπληρώνει. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει ο γονιός να θέτει όρια στο παιδί ή ότι θα πρέπει πάντα να ενδίδει στις απαιτήσεις του, αλλά σε κάθε περίπτωση η άρνηση του παιδιού να ντυθεί ή να φάει, δεν σημαίνει ότι είναι κακομαθημένο. Απλώς, δείχνει ότι είναι μια ξεχωριστή προσωπικότητα.



Τρεις ενδείξεις ότι κακομαθαίνετε το παιδί σας



Άρα, αφού ένα βρέφος που το κανακεύουν συνέχεια οι γονείς ή ένα νήπιο που θυμώνει συχνά δεν είναι κακομαθημένο, τότε πως καταλαβαίνουμε ότι το παιδί μας είναι κακομαθημένο;



Να τρία κλασσικά παραδείγματα, κατά τον Δρ Έλκιντ:



Φαγητό: Έχετε σερβίρει το φαγητό και το παιδί δεν θέλει να φάει αυτό που έχει μπροστά του, οπότε πρέπει να του ετοιμάσετε κάτι ιδιαίτερο. Αν αυτό συμβεί μια ή δυο φορές δεν τρέχει τίποτα και φυσικά τα παιδιά με ειδικές διαιτητικές ανάγκες πρέπει πάντα να αντιμετωπίζονται διαφορετικά. Αλλά αν το παιδί συνεχίζει να απαιτεί καθημερινά κάτι διαφορετικό, κι εσείς ικανοποιείτε αυτές τις απαιτήσεις, τότε είναι κακομαθημένο.



Θυμός: Όπως προαναφέρθηκε σε ένα νήπιο θυμός είναι φυσιολογικός, αλλά όταν ο 6χρονος γιος σας, πετάει πράγματα κάθε φορά που θυμώνει γιατί δεν γίνεται αυτό που θέλει, τότε υπάρχει πρόβλημα. Για τα νήπια είναι φυσικό να χρησιμοποιούν τον θυμό για να εκφράσουν συναισθήματα που δεν μπορούν να περιγράψουν με λέξεις, αλλά καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν χρησιμοποιούν τον θυμό για να χειραγωγήσουν τους ανθρώπους γύρω τους.



Υπερβολική εξάρτηση από τους γονείς: Αν το παιδί δε μπορεί να κοιμηθεί μόνο του, δεν μένει με τους παππούδες και αρνείται να πάει σχολείο, τότε υπάρχει πρόβλημα. Το παιδί έχει υπερβολική εξάρτηση από τους γονείς, αλλά καθώς μεγαλώνει πρέπει να μάθει να αισθάνεται άνετα τόσο με άλλους ανθρώπους του οικογενειακού περιβάλλοντος όσο και με το να μένουν μόνα στο σπίτι.



Ο Δρ Γκορσκι πάντως προτιμά αντί του όρου «κακομαθημένο» την λέξη «παραχαϊδεμένο» ή «υπερπροστατευμένο». Τα παιδιά αυτά όντως μπορούν να «κάνουν κουμάντο» επειδή οι γονείς τους συμπεριφέρονται ως μικρότερα από την πραγματική τους ηλικία.



«Ένα ανησυχητικό σημάδι είναι όταν το παιδί, έχοντας ξεπεράσει την νηπιακή ηλικία, συνεχίζει να συμπεριφέρεται σαν μωρό –κλαίγοντας και ουρλιάζοντας, χτυπώντας άλλα παιδιά και μη χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα εκφραστικά μέσα για την ηλικία του όταν θέλει να επικοινωνήσει τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του», τονίζει ο Δρ Γκορσκι. «Γενικά, αυτή η συμπεριφορά είναι μια ένδειξη ότι το παιδί δεν αισθάνεται σιγουριά για τον εαυτό του», συμπληρώνει.



Πέντε συμβουλές για να μεγαλώσετε σωστά το παιδί σας



Πώς λοιπόν μπορείτε να αποφύγετε να μεγαλώσετε κακομαθημένα παιδιά; Θέτοντας κάθε φορά τα κατάλληλα όρια σύμφωνα με την ηλικία τους, αρχίζοντας ήδη από τη νηπιακή ηλικία, προτείνει ο Δρ Γκορσκι.



Εδραιώστε τα όρια της ασφάλειας. Για παράδειγμα: «Μην αγγίζεις ποτέ την κουζίνα όταν είναι σε λειτουργία» και «Ποτέ μην τρέχεις στον δρόμο». Καθορίστε τι είναι αποδεκτό και τι όχι και ποτέ μη διαπραγματεύεστε το νόημα της ασφάλειας.



Ενισχύστε την θετική κοινωνική συμπεριφορά. Καθορίστε ποιες καλές συμπεριφορές του παιδιού θα ενισχύσετε, επιβραβεύοντάς το όταν είναι ευγενικό και αποφύγετε να το μαλώσετε για τις αρνητικές του συμπεριφορές.



Μιλήστε ανοιχτά στα παιδιά για την συμπεριφορά καθώς αυτά μεγαλώνουν. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας και οι έφηβοι είναι ικανοί να κατανοήσουν καλύτερα διάφορες καταστάσεις. Συζητήστε λοιπόν και επιλύστε τυχόν διαφορές. Για παράδειγμα: αν ρωτήσετε το παιδί σας «μα, γιατί το κάνεις αυτό;» ενδεχομένως να μην σας δώσει απάντηση. Αλλά αν του πείτε «αναρωτιέμαι γιατί αυτό συνεχίζει να συμβαίνει» τότε ίσως αυτή η ανοιχτού τύπου ερώτηση να του δώσει το έναυσμα να σκεφτεί και να αιτιολογήσει την κατάσταση.



Διατηρήστε την ψυχραιμία σας. Αν χάνετε την ψυχραιμία σας με την κακή συμπεριφορά του παιδιού σας, αισθάνεστε άσχημα και τελικά μοιάζετε πολύ με ένα κακομαθημένο παιδί! Φυσικά, αυτό δεν πρόκειται να διδάξει καλύτερους τρόπους στο παιδί σας.



Να είστε συνεπείς. Πάντα να πράττετε αυτό που λέτε. Αν πείτε στο παιδί ότι θα υπάρξουν συνέπειες μετά από συγκεκριμένες συμπεριφορές, τότε πρέπει να το κάνετε πράξη.



Όταν τα παιδιά είναι εκτός ελέγχου, τότε απλώς προσπαθούν να σας πουν ότι χρειάζονται τη βοήθειά σας, δεν σημαίνει ότι είναι κακομαθημένα. Το καλύτερο λοιπόν είναι να αρχίσετε νωρίς και διαρκώς να θέτε όρια, να προσπαθείτε σε κάθε ηλικιακό στάδιο να κατανοήσετε τις αναπτυξιακές ανάγκες του παιδιού σας και τελικά να τηρείτε την ισορροπία ανάμεσα στην ελευθερία και τα όρια.

ΠΑΙΞΤΕ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΟΥΛΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

Αρχικά θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο τίτλος του θέματος δεν υπονοεί την υποβάθμιση της αξίας του πραγματικού νηπιαγωγείου- σχολείου η ίσως την αντικατάστασή του από ένα "νηπιαγωγείο στο σπίτι".
Το νηπιαγωγείο έχει σκοπό να κοινωνικοποιήσει το παιδί , να το εντάξει στην ομαδική ζωή, να το βοηθήσει να αυτονομηθεί και να χειραφετηθεί ,να το κάνει ανεξάρτητο και αυτάρκες. Και ο σκοπός αυτός μόνο μέσα από την ομαδική ζωή επιτυγχάνεται.
 Το νηπιαγωγείο ,όμως, έξω από την αγωγή προσφέρει στο παιδί και κάποιες πρώτες γνώσεις: μέσα από το παιχνίδι, τις ομαδικές δραστηριότητες,τις χειροτεχνικές κατασκευές και όλα όσα το πρόγραμμάτου εμπεριέχει παρέχει μια σειρά από ψυχοκινητικά ερεθίσματα που ενεργοποιούν τις νοητικές λειτουργίες του παιδιού, το εθίζουν στην μαθησιακή διαδικασία, εξασκούν τις δεξιότητές του, το προετοιμάζουν για τον μελλοντικό του ρόλο του μαθητή και του πολίτη.
Αυτή ακριβώς την πλευρά του νηπιαγωγείου εννοούμε λέγοντας "νηπιαγωγείο στο σπίτι": Την παροχή στο παιδί ερεθισμάτων και ευκαιριών για έκφραση και δημιουργία από τον γονιό ,τις ώρες που είναι μαζί του στο σπίτι. 'Ετσι και αλλιώς ο γονιός αλλά και ο παππούς και η γιαγιά είναι οι φυσικοί παιδαγωγοί του παιδιού και συνειδητά η όχι οι πρώτοι του δάσκαλοι. Και η πιο άσχετη μητέρα δίνει από ένστικτο στο παιδί της ένα σωρό γνώσεις και μάλιστα κατά τον πλέον φυσικό και αβίαστο τρόπο.
Σήμερα ,όμως, στην εποχή της εξειδίκευσης, των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των διαστημικών εξερευνήσεων αρκεί η ενστικτώδικη διδασκαλία όταν με λίγη βοήθεια ο γονιός- οπρώτος ο καλύτερος , ο σταθερότερος και οπλέον αγαπητός παιδαγωγός του παιδιού μπορεί να του δώσει πολλά περισσότερα;
Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη ότι η μάθηση είναι αποτελεσματικότερη, σταθερότερη και ευκολότερη όταν συνοδεύεται από ευχάριστο συναίσθημα κατανοούμε πόσο σπουδαίο είναι να διδάσκεται το παιδί από τον γονιό που είναι το πιο κοντινό και αγαπημένο του πλάσμα και που με την παρουσία του γεμίζει την καρδιά του παιδιού χαρά,ηρεμία και ευτυχία.
Με αυτά τα δεδομένα θα πρέπει ο γονιός να δώσει πολλά πράγματα στο παιδί του τις ώρες που βρίσκονται μαζί στο σπίτι.
Πως όμως να ασχοληθεί με το παιδί του ο γονιός που κατάκοπος γυρίζει από τη δουλειά έξω από το σπίτι για να αντιμετωπίσει τις δουλειές μέσα στο σπίτι;
Αυτό ακριβώς είναι και το θέμα που θα προσπαθήσω να σας αναπτύξω:
Πως δηλ.μπορούμε να ασχοληθούμε και να παίξουμε με τα παιδιά μας όταν βρισκόμαστε κοντά τους είτε την ώρα που ασχολούμαστε με τις δουλειές του σπιτιού, είτε την ώρα της χαλάρωσης και της ανάπαυσης.
Έστω λοιπόν ότι ο γονιός γυρίζοντας από τη δουλειά θέλει να διαβάσει την εφημερίδα του η το περιοδικό του αλλά το παιδί που έχει στερηθεί την παρουσία του επιμένει να τον ενοχλεί και να προσπαθεί να τον αποσπάσει από την ανάγνωσή της.

Τι πρέπει να κάνει ο γονιός μετά από ένα γλυκό ,γλυκό φιλί και ένα ζεστό -ζεστό αγκάλιασμα;
Μα να του δώσει τη χθεσινή εφημερίδα για να διαβάσει εκείνο κι επειδή δεν μπορεί να διαβάσει ακόμη γράμματα ,του ζητά να διαβάσει τις φωτογραφίες.
Να τις δει καλά και στη συνέχεια να του περιγράψει τι είδε.Έτσι για λίγη ώρα το παιδί μένει απασχολημένο κι όταν ο γονιός τελειώσει το άρθρο που τον ενδιέφερε, αφήνει το παιδί να περιγράψει όσα είδε σε μια η περισσότερες εικόνες (άσκηση παρατηρητικότητας - καλλιέργεια γλωσσικής έκφρασης - δημιουργία προσωπικής αντίληψης και κρίσης).

Ας προχωρήσουμε όμως στην κουζίνα.την ώρα που το φαγητό ετοιμάζεται και το παιδί χώνεται στα πόδια μας μπορούμε να του προτείνουμε μια σειρά από ενδιαφέροντα παιχνίδια που θα το κρατήσουν κοντά μας , ήσυχο και ευχαριστημένο. Το πρώτο παιχνίδι είναι το «κάνε ό,τι κάνω» μίμηση δηλ. των κινήσεων και των ενεργειών της μητέρας με φανταστικά υλικά σκεύη και εργαλεία: χτυπώ την μπριζόλα; χτύπα την και εσύ , ζυμώνω-ζύμωσε,χτυπώ τα αυγά- κάνε το ίδιο (εισαγωγή στην αφηρημένη σκέψη - αισθητοποίηση της σταδιακής εργασίας και της μεταβολής των υλικών- συντονισμός κινήσεων).

Ένα άλλο παιχνίδι που παίζεται άνετα στην κουζίνα είναι τα «ξεμπερδέματα» δηλ. το να ξεχωρίσει το παιδί ανακατεμένα όσπρια, ζυμαρικά η φρούτα και να τα βάλει στη θέση τους( ομαδοποίηση - ταξινόμηση- έννοια συνόλων).

Και στο μπάνιο όμως το παιδί μπορεί να παίξει μαζί με τον γονιό του.Αν πλένουμε ρούχα στο χέρι, μπορεί σε μια μικρή λεκάνη να πλύνει τα ρούχα της κούκλας μελετώντας την χημική σύνθεση των υλικών, τις ιδιότητες των σωμάτων και την φυσική τους κατάσταση(υγρό- στερεό, εξάτμιση κλπ)

Ακόμα και όταν ταξιδεύουμε μπορούμε να παίξουμε με το παιδί, χωρίς κανένα υλικό η αντικείμενο, μόνο με το λόγο και την εικόνα.Το παιδί που είναι περιορισμένο σε ένα χώρο τόσο μικρό όσο εκείνος του αυτοκινήτου για τόση ώρα όση ένα μακρύ ταξίδι σίγουρα θα βαρεθεί, θα πλήξει και θα αρχίσει να ανησυχεί και να γκρινιάζει. Ευκαιρία λοιπόν για λεκτικά παιχνίδια, για παιχνίδια αναγνώρισης, ταύτισης, παρατηρητικότητας, μνήμης. -Κοίταξε αυτό το σήμα της τροχαίας.όποτε το ξαναδείς, να μου το δείξεις(αναγνώριση-παρατηρητικότητα- μνήμη). -Φορούσε γυαλιά ο κύριος που περίμενε στη στάση; (παρατηρητικότητα). -Μίκρυνέ μου ότι σου δείχνω από το παράθυρο: πρόβατο- προβατάκι, δέντρο- δεντράκι, βάρκα- βαρκούλα κλπ (Υποκοριστικά- γλωσσική καλλιέργεια). Αυτές οι προτάσεις είναι λίγα μόνο δείγματα για τις άπειρες δυνατότητες που έχει ο γονιός στην επινόηση παιχνιδιών που θα δώσουν χαρά στο παιδί, θα το απασχολήσουν δημιουργικά και θα του καλλιεργήσουν τις νοητικές λειτουργίες και τις σωματικές δεξιότητες.




ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΜΑΥΡΑΚΗ: Συγγραφέας -παιδαγωγός Συνεργάτης του «πρώτου βήματος