Η σημασία της φιλίας στην προσχολική ηλικία

Νέα δεδομένα αποδεικνύουν πόσο μεγάλη σημασία έχουν οι φιλίες που κάνουν τα μικρά παιδιά προσχολικής ηλικίας στον παιδικό σταθμό για τη μετέπειτα κοινωνική τους πορεία και μάλιστα αυτό είναι πιο έντονο στην περίπτωση των αγοριών.
Παλαιότερα πιστεύαμε ότι οι φιλίες που κάνουν τα μικρά παιδάκια, κάτω των 5 ετών, στον παιδικό σταθμό ή αλλού δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία και ότι δεν δημιουργούν ισχυρούς δεσμούς. Πιστεύαμε ότι τα παιδιά δεν θυμούνται πολλά από αυτή την ηλικία και ότι οι φιλίες αυτές δεν ήταν ισχυρές και δεν επηρέαζαν τόσο τη μετέπειτα κοινωνική ζωή του παιδιού.
Νέες έρευνες μας δείχνουν ότι κάναμε μεγάλο λάθος και πως οι φιλίες και οι δεσμοί στον παιδικό σταθμό έχουν πολύ μεγάλη σημασία, ιδιαίτερα μάλιστα για τα αγόρια. Αποδείχτηκε σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Infant and Child Developmentότι οι καλές φιλικές σχέσεις από την περίοδο του παιδικού σταθμού, βοηθούν πολύ τα αγόρια, ώστε αργότερα εμφανίζουν λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς, και έχουν καλύτερες κοινωνικές δεξιότητες στις μετέπειτα ηλικίες.
Στην περίπτωση των κοριτσιών, τα πράγματα ήταν λίγο διαφορετικά. Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι στις τάξεις του δημοτικού, τα κορίτσια κατέχουν ικανοποιητικές κοινωνικές δεξιότητες, ανεξάρτητα από την ποιότητα των σχέσεων που είχαν στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο. Τα αγόρια, όμως, έδειξαν να επωφελούνται ιδιαίτερα από τις πρώιμες καλές κοινωνικές σχέσεις στις μικρότερες ηλικίες. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι η ποιότητα των καλών φιλικών σχέσεων, δεν είναι σημαντική και για τα δύο φύλα.
Η μελέτη απέδειξε ότι οι καλές σχέσεις στην προσχολική ηλικία σχετίζονται με λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς και καλύτερες κοινωνικές δεξιότητες, ενώ όσα παιδιά είχαν σχέσεις μετριότερης ποιότητας εμφάνισαν περισσότερα προβλήματα συμπεριφοράς αργότερα.
Η συγκεκριμένη έρευνα εξέτασε δεδομένα από περισσότερα από 560 παιδιά, συλλέγοντας στοιχεία τόσο από τους δασκάλους όσο και από τους γονείς.
Οι ψυχολόγοι αναφέρουν ότι οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να μάθουν πώς να κάνουν καλές φιλίες και να είναι καλοί φίλοι για τους άλλους, ενθαρρύνοντάς τα μόλις μπαίνουν στην μικρή κοινωνία του παιδικού σταθμού ή του νηπιαγωγείου και ιδιαίτερα τα αγόρια. Επίσης, τα παιδιά που γνωρίζουν από την οικογένεια να αναπτύσσουν δεσμούς και να βλέπουν θετικά τη φιλία με συνομιλίκους, που έχουν μάθει να νοιάζονται και να σέβονται τους άλλους, θα είναι πιο θετικά στη δημιουργία νέων φιλικών δεσμών.
Μακροπρόθεσμα, τα παιδιά αυτά μαθαίνουν να διαχειρίζονται καλύτερα τα συναισθήματά τους, ακόμη και σε περιόδους πίεσης ή στρες και βρίσκουν τρόπους να λύνουν τις αντιπαραθέσεις και τις διαφωνίες με τους φίλους τους, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Όσο για τα παιδάκια που δείχνουν να μην δημιουργούν στενές φιλίες στην προσχολική ηλικία, οι επιστήμονες είναι καθησυχαστικοί αναφέροντας ότι σχεδόν όλα τα παιδιά έχουν έναν «καλό φίλο» μέχρι την ηλικία των 8 ετών.

5 λόγοι για να αφήσετε το παιδί σας να χάσει

Κάνετε ότι δεν θυμάστε  πού είναι κρυμμένα τα ζευγαράκια στο memory; Κάνετε μια όχι και τόσο έξυπνη κίνηση στο σκάκι; Δίνετε επίτηδες λάθος απάντηση σε ερωτήσεις γνώσεων;  Όλα τα κάνετε για να κερδίσει το παιδί σας και να νιώσει την ικανοποίηση και την υπερηφάνεια της νίκης. Αυτές οι μικρές «ζαβολιές» για χάρη του παιδιού από τους ίδιους τους γονείς είναι θεμιτές, αλλά πότε το παρακάνουμε και ποιό είναι το όριο; Και τι θα κερδίσει το παιδί σας, εάν το αφήσετε να χάσει;
Κατά βάθος, θέλουμε να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση του παιδιού, αλλά κυρίως να το προστατέψουμε από τα αρνητικά συναισθήματα που θα γεννηθούν εάν χάσει στο παιχνίδι. Θέλουμε να το προστατέψουμε από τον συναισθηματικό πόνο και την αμφισβήτηση του εαυτού του. Όμως, κατά τους ψυχολόγους, κάνει καλό να εκτεθούν μερικές φορές τα παιδιά σε καταστάσεις που τα κάνουν να νιώσουν άβολα ή απογοητευμένα, αφού θα τα βοηθήσουν να επεξεργαστούν αρνητικά συναισθήματα, να τα γνωρίσουν και να βρουν τρόπο να τα ξεπεράσουν.
Τα παιδιά που δεν τα έχουμε αφήσει να χάνουν ποτέ μεγαλώνουν μαθαίνοντας ότι τα πράγματα έρχονται πάντοτε ευνοϊκά για αυτά και μάλιστα χωρίς να προσπαθούν πολύ. Ως ενήλικες, αργότερα, μπορεί να αναπτύξουν αγχώδεις και καταθλιπτικές συμπεριφορές, νιώθοντας ότι κανείς δεν τους βοηθά και κανείς δεν τους αφήνει να δείξουν την αξία τους, έχοντας μια αρκετά διαστρεβλωμένη άποψη για τον κόσμο και τους άλλους και κατά βάθος πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Ειδικά, εάν παρατηρούμε ότι το παιδί μόλις χάσει αντιδρά βίαια, τσιρίζοντας ή πετώντας κάτω τα παιχνίδια, είναι καιρός να σκεφτούμε ότι θα του έκανε καλό να εκτεθεί μερικές φορές στα συναισθήματα μετά την ήττα και να αποφύγουμε να διαιωνίζουμε την κατάσταση «οδηγώντας» το παιχνίδι στη δική του νίκη.


Τι θα κερδίσει το παιδί εάν χάσει;

Επεξεργασία των συναισθημάτων του σε ασφαλές πλαίσιο
Οι ψυχολόγοι αναφέρουν ότι όταν ένα παιδί χάνει σε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που παίζει στο σπίτι με τον γονιό του, είναι πολύ πιο εύκολο και πιο ελεγχόμενο ως εμπειρία, από το να βιώσει μια ήττα σε ένα δημόσιο περιβάλλον, π.χ. σε έναν διαγωνισμό στην τάξη ή σε έναν αγώνα του σχολείου. Στο σπίτι, λοιπόν, μπορεί με ασφάλεια να «εξασκηθεί» σε τέτοιου είδους συναισθήματα και καταστάσεις. Αυτό θα το βοηθήσει να επιβιώσει στον ανταγωνιστικό κόσμο που είναι εκεί έξω.

Θα μάθει από τα λάθη του και θα βελτιωθεί
Η ήττα σε ένα παιχνίδι, μπορεί να είναι ιδιαίτερα γόνιμη, εάν μέσα από αυτή το παιδί σκεφτεί τα λάθη του και τρόπους να τα διορθώσει. Ιδιαίτερα σε παιχνίδια στρατηγικής (και όχι τύχης), μπορείτε μετά να του εξηγήσετε το λάθος και να σκεφτείτε μαζί τι θα μπορούσε να είχε πράξει διαφορετικά.

Θα χτίσει αυτοπεποίθηση
Αντίθετα από ό,τι νομίζουμε, αυτοπεποίθηση δεν δίνουν οι συνεχείς νίκες, ιδιαίτερα εάν δεν είναι και «καθαρές»! Η αυτοπεποίθηση χτίζεται με την επιτυχία που έρχεται μετά από προσπάθεια. Η καλύτερη ανταμοιβή έρχεται όταν κάποιος έχει βιώσει την ήττα, έχει προσπαθήσει και τελικά έχει βρει τρόπους να επιτύχει. Αντίθετα, η εύκολη νίκη «στο πιάτο» δίνει μια ψευδή αίσθηση υπερηφάνειας που είναι εντελώς παροδική και μη ρεαλιστική, αφού στον έξω ανταγωνιστικό κόσμο κανείς δεν θα χαρίσει τη νίκη στο παιδί σας. Και το χειρότερο, οι συνεχείς και εύκολες χαρισμένες νίκες υποσκάπτουν στην πραγματικότητα την αυτοπεποίθηση του παιδιού, αφού του δίνουν εντελώς εσφαλμένη εικόνα για τις πραγματικές του ικανότητες, που όταν κληθεί να τις επιστρατεύσει, θα διαπιστώσει ότι δεν είναι τόσο μεγάλες όσο το αφήσατε να πιστεύει.

Θα αποκτήσει ενσυναίσθηση
Το παιδί που χάνει, μπορεί να καταλάβει πώς αισθάνεται ένας φίλος του που έχασε σε ένα παιχνίδι. Αυτό θα βοηθήσει να μην κοροϊδεύει όσους χάνουν και να μπορεί να κατανοήσει τα συναισθήματα των άλλων.

Θα εξασκήσει τον αυτοέλεγχο
Η διατήρηση της ψυχραιμίας σε δύσκολες καταστάσεις είναι πολύ σημαντική, ιδιαίτερα για τα ευέξαπτα και ανταγωνιστικά αγόρια. Μια ήττα θα βοηθήσει το κάθε παιδί να ωριμάσει και να μάθει να αποδέχεται ήρεμα ακόμη και πράγματα που δεν του είναι τόσο ευχάριστα.


Μην ξεχνάτε να εμπνεύσετε στο παιδί ότι σημασία έχει το παιχνίδι και η διασκέδαση, όχι το αποτέλεσμα. Ένα παιχνίδι που μαζεύει όλη την οικογένεια είναι αφορμή για διασκέδαση και επικοινωνία. Τα περισσότερα παιχνίδια έχουν νικητές και χαμένους, αλλά η νίκη δεν είναι αυτοσκοπός, ούτε το πιο σημαντικό σημείο του παιχνιδιού. Το πιο σημαντικό είναι ο κοινός χρόνος και η ίδια η διαδικασία. Για να βοηθήσετε τα παιδιά να το καταλάβουν αυτό, παίξτε και παιχνίδια που δεν έχουν κάποιο νικητή στο τέλος ή δοκιμάστε να παίξετε κάποια παιχνίδια χωρίς να κρατάτε σκορ, παίζοντας χαλαρά μόνο για τη διασκέδασή σας.